Poniżej prezentuję wiadomości, jakie wydarzyły się w latach dawnych i bliższych w dniach od 25 do 27 września z tzw. regionu „Ziemia Hrubieszowska”. Czy były inne, dla wielu ważniejsze, na pewno, dlatego trzeba o nich pamiętać i podzielić się tą wiedzą z innymi.
25.09.1892 r. – Kuryjer Lwowski – W mieście Hrubieszowie, w Królestwie Polskiem, rozlepione zostały następujące ogłoszenie z podpisem burmistrza: „Kto chce zachorować na cholerę, niech piję wodę surową z rzeki Huczwy”.
Wrzesień 1934 – Na podstawie reformy szkolnictwa przyjętej w 1932 roku, z początkiem roku szkolnego 1934/35 w Hrubieszowie powstały trzy koedukacyjne szkoły powszechne, przejmując uczniów z istniejących placówek męskiej i żeńskiej. Działały w jednym budynku – ogromnym, trzypiętrowym gmachu przy ulicy Żeromskiego, dzieląc się salami. Obowiązek szkolny i bez-płatny dostęp do szkolnictwa podstawowego w II Rzeczpospolitej gwarantowała Konstytucja marcowa z 1921 roku. Za zapewnienie infrastruktury szkolnej odpowiadała gmina, władze centralne opłacały pensje nauczycieli oraz dofinansowywały budowy i remonty.
Przed wojną w mieście funkcjonowały również: Szkoła Mechaniczna, Szkoła Zawodowa Żeńska oraz Państwowe Liceum i Gimnazjum im. Staszica.
Istniały też placówki żydowskie: hebrajska szkoła Tel-Chai, szkoła Bet-Jakow dla dziewcząt. Nauka religijnych Żydów odbywała się w Talmud Torze, prowadzonej przez Radę Gminy, oraz jesziwie Bet Josef dla chłopców z Hrubieszowa i okolic. Jednak zdecydowana większość dzieci hrubieszowskich Żydów uczęszczała do państwowych szkół powszechnych.
25.09.1939 r. – Na rozkaz sowieckiego dowództwa w barbarzyński sposób zlikwidowano w Grabowcu szpital wojskowy. M.in. zginęli dr med. kpt. Henryk Wasilewski oraz dr med. kpt Henryk Wiślicki.
25.09.1994.r. – Liga Międzyokręgowa sezon 1994/1995 chełmsko – zamojska. Unia Hrubieszów – Tomasovia 1:1 (1:1), bramka dla Unii – Andrzej Kołodziej 30’ z rzutu karnego.
25.09.2008 r. – W HDK nastąpiło otwarcie Konferencji Popularno – Naukowej w setną rocznicę urodzin prof. Stefana Du Chateau.
25.09.2015 r. – Odbyła się uroczystość przyznania Nagród Hrubcia. Nagrodę Hrubcia przyznaje się osobie lub instytucji z miasta Hrubieszowa i powiatu hrubieszowskiego, czy też działających na rzecz społeczności Ziemi Hrubieszowskiej, które w szczególny sposób wyróżniły się w sferze kulturalnej, naukowej, sportowej, rekreacyjnej, gospodarczej, charytatywnej lub społecznej, przyczyniły do rozwoju regionu lub promowaniu jego wizerunku.
W kategorii „Sport i rekreacja” statuetka przypadła Józefowi Wąsielowi, wybitnemu lekkoatlecie weteranowi, multimedaliście Mistrzostw Polski i Mistrzostw Świata Weteranów.
W kategorii „Kultura i nauka” nagrodę otrzymał poeta ludowy z Hrebennego Kazimierz Jan Dejer,
a w kategorii „Działalność społeczna i charytatywna” – Stowarzyszenie Edukacyjne „Razem”. Statuetkę w imieniu stowarzyszenia odebrał Tomasz Wojciech Antoniuk.
W skład Kapituły przyznającej Nagrody Hrubcia wchodziły: Helena Bojarczuk, Iwona Szwanc, Jolanta Głowacz, Mirosław Dąbrowski, Reginald Kawalec, Michał Miścior.
***
26.09.1939 r. – W Grabowcu po wkroczeniu sowietów znaleziono na cmentarzu rzymsko – katolickim, obok parkanu zwłoki siedemnastu nagich mężczyzn, byli to żołnierze wojska polskiego.
26.09.1990 r. – Wiktor Studziński ps. „Grzmot” z 27 WDP AK odznaczony został Krzyżem Armii Krajowej.
26.09.1995 r. – ks. kap. Andrzej Puzon poświęcił odrestaurowany cmentarz w Bielinie. M.in. rozebrano drewniane ogrodzenie, zastępując go siatką metalową, zainstalowano 64 krzyże nagrobkowe, wbudowano imienną tablicę z 64 nazwiskami, wykonano rabatki cementowe, usunięto stare niepotrzebne drzewa i krzewy oraz uporządkowano przyległy terenie.
26.09.1999 r. – Renata Jureczko z Unii Hrubieszów zdobyło brązowy medal, podczas Mistrzostw Polski Młodziczek w Bydgoszczy w chodzie na 3000 m – 17:27,57 min.
26.09.2011 r. – Nastąpiło oficjalne otwarcie hali sportowej i urządzeń sportowych na zewnątrz przy ZS nr 3 im. T. Kościuszki w Hrubieszowie.
26.09.2008 r. – W Muzeum im. Ks. ST. Staszica rozstrzygnięto Konkurs Historyczny Wiedzy o Hrubieszowie i ludziach z nim związanych dla uczczenia 608-lecia miasta Hrubieszowa. Nagrodzeni zostali: Oktawian Kopczyński za pracę „Świątynie Hrubieszowa wczoraj i dziś”, Izabela Poleszak „Władysław Jagiełło Król Polski i Wielki Książę Litewski”, Kamil Macheta za „Goci w Kotlinie Hrubieszowskiej”.
***
We wrześniu 1943 r. Niemcy zlikwidowali getto i obóz pracy przy ul. Wygon. Około 150 więźniów obozu zostało wówczas rozstrzelanych przez Niemców na tutejszej strzelnicy, zaś wszystkich pozostałych więźniów getta deportowano do obozu pracy w Budzyniu. Niemcy zniszczyli hrubieszowskie synagogi, cmentarz i bejt ha‑midrasze.
27.09.2009 r. – Bartłomiej Grzyb uczeń Gimnazjum nr 3 w Hrubieszowie, ale reprezentujący Agros Zamość zdobył złoty medal w Zamościu podczas Mistrzostw Polski Młodzików w skoku wzwyż pokonując poprzeczkę na wysokości 195 cm.
27.09.2014 r. – Jury XXXVI edycji Międzynarodowego Konkursu Plastycznego dla Dzieci i Młodzieży pt. „Moja przygoda w muzeum”, organizowanego przez Muzeum Okręgowe w Toruniu, po rozpatrzeniu 2300 nadesłanych prac zadecydowało, że wyróżnienie otrzymała Gabriela Marciniak z Zespołu Szkół Miejskich nr 3 w Hrubieszowie.
Wyszukał i opracował – Marek Ambroży Kitliński
Fot. archiwum maka
Zobacz też:
Co nieco z hrubieszowskich wydarzeń – wrzesień od 21 do 24
