Styczeń roku 2018, zapewne zapisze się z niektórych hrubieszowskich wydarzeń w naszej pamięci, jak poprzednie. Poniżej prezentuję kilkanaście wiadomości, jakie wydarzyły się w latach dawnych i bliższych w dniach od 13 do 16 tego miesiąca z tzw. obszaru „Ziemia Hrubieszowska”. Czy były inne, dla wielu ważniejsze, na pewno, dlatego można a nawet trzeba dopisać w komentarzach.
Co nieco z hrubieszowskich wydarzeń – styczeń od 13 do 16
13.01.1911 r. – W wieku 60 lat zmarł wybitny polski malarz Władysław Czachórski, który dzieciństwo i młodość spędzał w majątku rodziców w Grabowczyku k/ Grabowca w powiecie hrubieszowskim, a i później spędzał w nim wiele czasu. Przyjaźnił się m.in. z Henrykiem Sienkiewiczem czy Brandtem. Jeden z obrazów Czachórskiego można oglądać w hrubieszowskim muzeum.
13.01.1947 r. – W domu przy ulicy Zamojskiej 17 zastępca szefa Powiatowego UB w Hrubieszowie Edward Słowik w Towarzystwie 4 funkcjonariuszy UB osobiście zabija strzałem z pistoletu w tył głowy Bolesława Osakowskiego.
13.01.1990 r. – Zamknięto przejazdy kolejki wąskotorowej na trasie Werbkowice – Byków, Łaszczów – Wożuczyn i Łaszczów – Witków.
13.01.1943 r. – Od g. 6.30 rano przy mrozie – 30 stopni, niemieccy SS z pomocą Ukraińców zaczęli wysiedlanie mieszkańców Uchań, Rozkoszówki i Woli Uchańskiej oraz inne pobliskie miejscowości.
13.01.1963 r. – W Uchaniach odbyła się wieco – akademia w XX rocznicę wysiedlania przez oddziały niemieckie mieszkańców z gminy Uchanie i Mircza.
13.01.2006 r. – Z inicjatywy Grupy Anonimowych Alkoholików GRANICA, działającym przy Zakładzie Karnym w Hrubieszowie odbyło się tradycyjne spotkanie opłatkowe.
13.01.2007 r. – Na 111 dni przed maturą odbył się bal maturalny Zespołu Szkół im. T. Kościuszki w Hrubieszowie. Tradycyjnie już Studniówka w tej szkole została podzielona na dwie tury. W I turze swą Studniówkę świętowały klasy: III B, III C, III E LO oraz klasy IV G i IV J TE, których wychowawcami byli – Anna Szadowska, Grażyna Lisowska, Mariola Brudnowska oraz Adam Zezula i Krzysztof Brudnowski. Przedstawiciele uczniów powitali na wstępie wszystkich zaproszonych gości z dyr. Dariuszem Szadowskim, dyr. Wiesławą Giergiel i ks. Andrzejem Puzonem na czele.
13.2008 r. – W sali gimnastycznej Gimnazjum nr 3 w Hrubieszowie odbyła się Zabawa Choinkowa. Wszyscy uczniowie, nauczyciele, a także rodzice świetnie się bawili przy wspaniałym zespole GRATIS. Przygotowania do zabawy choinkowej trwały kilka dni. Pani Barbara Hapoń razem z uczniami dekorowała salę gimnastyczną, w której miała odbyć się zabawa, w salach zaś uczniowie wraz z rodzicami przygotowywali poczęstunek.
***
14.01.1812 r. – ks. Stanisław Staszic podpisał z przedstawicielami wsi Jarosławiec, Busieniec i Putnowice kontrakt donacyjny, mocą, którego nadał z prawem dziedzictwa mieszkańcom tych osad grunty orne, łąki, ogrody i pastwiska dotychczas przez nich użytkowane.
14.01.2006 r. – Z inicjatywy niżej podpisanego w Muzeum im. ks. Stanisława Staszica odbyło się spotkanie dotyczące organizacji wystawy pt. „Dzieje hrubieszowskiego sportu”.
14.01.2007 r. – W hali Szkoły Podstawowej nr 2 odbyły się I Mistrzostwa Miasta Hrubieszów w Siatkonodze. Wyniki turnieju:1. EKONOMIK, 2. FLET TEAM, 3. BAD BOYS (nauczyciele SP nr 2), 4. SOPRANO, 5. MONKEY TEAM, 6. VIVA – CLUB, 7. COŁHOZ TEAM, 8. JÓZEK TEAMO. Organizatorami turnieju byli: UKS GRZEŚ, Szkoła Podstawowa nr 2, Pizzeria SOPRANO.
***
15.01.1912 r. – W Żabczu gm. Poturzyn urodził się Jan Leonowicz, ps. „Burta” – członek SZP-ZWZ-AK, działacz WiN, dowódca oddziału partyzanckiego na Lubelszczyźnie. Po ukończeniu szkoły powszechnej rozpoczął naukę w gimnazjum. Służbę wojskową odbywał w 2. psk w Hrubieszowie. Zginął 9 lutego 1951 w zasadzce zorganizowanej przez grupę operacyjną UB pod dowództwem sierż. Ryszarda Trąbki, w zabudowaniach swojej przyjaciółki, nauczycielki Władysławy Płoszajówny we wsi Nowiny. Jego zwłoki przewieziono do Tomaszowa, gdzie przez dwa tygodnie wystawione były przed budynkiem PUBP na widok publiczny.
15.01.1939 r. – W Domu Strzelca w Hrubieszowie odbył się Walny Zjazd Delegatów Związku Strzeleckiego.
15.01.1943 r. – Stanisław Basaj stoczył w Tuchaniach pod Dubienką walkę z żandarmerią niemiecką i policją ukraińską, zadając wrogowi ciężkie straty.
15.01.1950 r. – w Sopocie w wieku 61 lat zmarł Paweł Gajewski, gdzie został pochowany. Zajmował się malarstwem, ceramiką, snycerką, tkactwem, farbiarstwem, technolog, konstruktor warsztatów tkackich. Profesor w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku. W miejscowości Putnowiec Gm. Uchanie zachował się budynek, w którym niegdyś mieszkał.
15.01.1951 r. – W Lubartowie urodziła się Janina Ewa Bednarek po mężu Kitlińska, w latach 1974 – 2007 organizator tysięcy międzyszkolnych imprez sportowych Szkolnego Związku Sportowego i wybitny nauczyciel – wychowawca w SP nr 1 w Hrubieszowie. Zmarła 13 X 2017 roku.
15.01.1980 r. – Na lodowisku przy SP nr 2 w Hrubieszowie odbyły się Mistrzostwa Rejonu SZS w jeździe szybkiej na lodzie dz. 1. SP 2 Hrubieszów /Bożena Kwaśniak, 2. B. Kaspruk, 3. Marzena Paluch/, chł. 2. SP 2 Hr. /Grzegorz Minorowski, 4. R. Harasymiuk oraz „Błękitna Sztafeta: dz. 1. SP 2 Hr. w składzie: Alicja Wróblewska, Elżbieta Turzyńska, Renata Panasiewicz i 1. SP 2 Hr. „Złoty Krążek” chł. w składzie: Jerzy Pukaluk, Adam Tkaczuk, Mirosław Denesiuk, Zbigniew Jańczuk, Robert Ogórek, nl M. Kitliński. Zawody zorganizowała Janina Ewa Kitlińska.
15.01.2007 r. – Dopisał nie tylko humor, ale i frekwencja również na wczorajszym koncercie charytatywnym Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy w HDK. Galę prowadziła Maria Marut wraz z Magdaleną Sielicką, która prowadziła licytację. Sala wypełniona po brzegi bawiła się wspaniale przy utworach wykonanych przez zaproszonych solistów i zespoły. Gdy na scenie ukazał się zespół „Bruno” – publiczność szalała. W tym szale zabawy i humoru – szaleli również licytujący gadżety Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Rekord pobiła apteczka WOŚP, która została sprzedana za 250 zł. Ogólna kwota w ramach akcji XV Finału WOŚP Sztabu Hrubieszowskiego to 17.031,00 zł.
15.01.2007 r. – O godz. 12:20 dyżurny Komendy Powiatowej Policji w Hrubieszowie otrzymał telefoniczną informację o bombie podłożonej w Zespole Szkół nr 1 przy ul. Zamojskiej. Przeprowadzono ewakuację uczniów, nauczycieli i innych pracowników szkoły – łącznie ok. 1200 osób. Pirotechnik przeszukiwał budynki, a teren zabezpieczała Straż Pożarna, Straż Miejska i Pogotowie Ratunkowe. W akcji ze strony policji uczestniczyło 14 funkcjonariuszy i 4 radiowozy. Bomby nie znaleziono. W międzyczasie policja ustaliła numer telefonu, z którego dzwoniono na komisariat i 19-letniego sprawcę zamieszania, mieszkańca Hrubieszowa i ucznia ZS nr 1.
***
16.01.1816 r. – Postanowieniem namiestnika Królestwa Polskiego przywrócono województwa a zlikwidowano powiaty, w ich miejsce utworzono obwody. Jednym z obwodów został obwód hrubieszowski ze stolicą w Hrubieszowie.
16.01.1944 r. – Nieudana próba odbicia przez AK więźniów w Hrubieszowie.
16.01.1966 – Rozegrano w Turkowicach Mistrzostwa Powiatu w podnoszeniu ciężarów, (startowało 17 osób) wygrali: kogucia do56 kgAndrzej Kuśmirek172,5 kg, piórkowa do60 kgZenon Majewski180 kg, lekka do 67,5kg Marian Troszczyński235 kg, średnia do 75 kg Zbigniew Pyszniak (wszyscy LZS Hrubieszów)222,5 kg, półciężka do 82,5kg Roman Suwała LZS Turkowice205 kg. Były to rekordy powiatu juniorów.
16.01.1991 r. – Na terenie Hrubieszowskiego 8 Pułku i 3 Dywizji im. R. Traugutta odbyły się regionalne uroczystości patriotyczno – opłatkowe w 165 rocznicę urodzin tego przywódcy powstania styczniowego i w przeddzień przekształcenia formacji ZWZ w Armię Krajową. Centralnym punktem programu było odznaczenie 37 weteranów 27 WDP AK medalami Wojska Polskiego i Krzyżami AK nadanymi przez Sztab Główny w Londynie. Przyznano także awanse oficerskie i podoficerskie w liczbie 46. Aktu uroczystej dekoracji dokonał członek Zarządu Okręgu Wołyńskiego AK Ryszard Kasprowicz ps. „Lwie Serce”. Mszę św. odprawił i homilię wygłosił ks. mgr Andrzej Puzon.
16.01.2006 r. – Licealiada. Końcowa klasyfikacja rejonu zamojskiego w piłce ręcznej chłopców: 1. ZS nr 3 Hrubieszów, 2. I LO Zamość, 3. ZS nr 2 Hrubieszów, 4. ZS Sienica Różana, 5. ZS nr 3 Tomaszów Lubelski. Do następnej rundy awansowała jedynie najlepsza drużyna.
16.01.2007 r. – Do Przedszkola nr 5 w Hrubieszowie ponownie zawitał Św. Mikołaj. Przyniósł podarunki, które wręczył każdemu dziecku osobiście. Później dzieci bawiły się na karnawałowej dyskotece.
16.01.2009 r. – Zostało założone hrubieszowskie Stowarzyszenie Aktywnych Animatorów Kultury. Prezesem stowarzyszenia została Edyta Dobosz-Maciuk. Stowarzyszenie Aktywnych Animatorów Kultury działa na terenie całej Polski organizując imprezy, szkolenia i badania. W Hrubieszowie stowarzyszenie świadczy szeroki wachlarz usług edukacyjnych, kulturalnych i szkoleniowych, a wspólnie z Fundacją Podaj Dłoń i Uniwersytetem Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie prowadzi Hrubieszowski Uniwersytet Trzeciego Wieku.
Opracował – Marek Ambroży Kitliński (mak)
Foto – archiwum rodzinne, lubiehrubie.pl