Kilka miesięcy temu zawarłem z jedną z firm budowlanych umowę na remont mieszkania. W trakcie remontu miałem płacić zaliczkowo, za każdy etap remontu, których były trzy. Niestety popadłem w poważne problemy finansowe i nie zapłaciłem drugiej zaliczki.
Pytanie:
Kilka miesięcy temu zawarłem z jedną z firm budowlanych umowę na remont mieszkania. W trakcie remontu miałem płacić zaliczkowo, za każdy etap remontu, których były trzy. Niestety popadłem w poważne problemy finansowe i nie zapłaciłem drugiej zaliczki. W umowie było napisane, że jeżeli nie wywiążę się w terminie z płatności, firma budowlana będzie mogła odstąpić od umowy i żądać kary umownej w wysokości 20.000 zł. Tak też postąpiła i żąda nie tylko zapłaty za niedokończoną pracę, ale też kary umownej. Czy muszę karę zapłacić?
Po pierwsze należy się zastanowić nad tym, czy prawidłowo przedsiębiorca budowlany odstąpił od umowy, tj.: czy przysługiwało mu umowne prawo odstąpienia i czy zostało w sposób należyty zastrzeżone w umowie, a także, w braku skuteczności zastrzeżenia umownego prawa odstąpienia, czy spełniono ustawowe wymogi niezbędne do odstąpienia od umowy.
Jeśli odstąpienie od umowy dokonane zostało w sposób prawidłowy, wówczas należy skupić się na kwestii prawidłowego wprowadzenia do umowy instytucji kary umownej. Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego (dalej: k.c.), można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Z powyższego wynika, że kara umowna nie może być zastrzeżona, jeżeli dłużnik ma spełnić świadczenie pieniężne (np. zapłacić wynagrodzenie za wykonane dzieło), ponieważ jedynie w przypadku nienależytego wykonania lub niewykonania zobowiązania niepieniężnego (np. nieterminowego wykonania dzieła przez wykonawcę), możliwe jest zastrzeganie kary umownej.
W celu wytłumaczenia zasad dotyczących rozliczeń z tytułu kary umownej, na pewno wypada wiedzieć, że dłużnik nie może bez zgody wierzyciela zwolnić się z zobowiązania przez zapłatę kary umownej. Ważne jest również i to, że w razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości, zasadniczo bez względu na wysokość poniesionej szkody. Żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary umownej dopuszczalne jest tylko wtedy, jeśli strony zgodnie tak postanowiły w umowie.
Na koniec warto odnotować, że jeżeli zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane, dłużnik może żądać zmniejszenia kary umownej. Tak samo można postąpić, gdy kara umowna jest rażąco wygórowana.
EWENTUALNE PYTANIA CZYTELNICY MOGĄ KIEROWAĆ BEZPOŚREDNIO NA ADRES E-MAIL: prawnik-chelm@wp.pl
Tomasz Gabrylewicz – prawnik
Pl. Kupiecki 10, 22 – 100 Chełm
e-mail: prawnik-chelm@wp.pl
tel.: 883 001 676
