Hrubieszów
Rzeka Huczwa rozpoczynająca swój bieg z Justynówki w pow. tomaszowskim, rozgałęzia się i Hrubieszów opasa z dwóch stron. Więc, aby wydostać się z miasta, należy wykorzystać do tego mosty i mosteczki. Pokusiłem się i porobiłem im zdjęcia, jak policzyłem – w 14 miejscach możemy przedostać się poza obręb miasta lub do niego.
***
Śp. miłośnik ziemi hrubieszowskiej p. Zygmunt Drewnik pisał o Huczwie…
„Jednym z licznych dopływów arterii wodnej Bugu jest rzeka Huczwa, nad którą leży Hrubieszów. Stanowi lewobrzeżny dopływ Bugu o długości 79 km. Powierzchnia dorzecza Bugu wynosi 1573 km2. Rzeka płynie przez Padół Zamojski, zbiera wody z Działów Grabowieckich oraz częściowo z Grzędy Sokalskiej. Źródła Huczwy znajdują się we wsi Justynówka na płn. – wsch. od Tomaszowa Lubelskiego i wypływają u podnóża Białej Góry, na wysokości 318 m.
Huczwa jest rzeką w stadium dojrzałym, o zmiennej szerokości, do Bugu wpada lejkowato w okolicy Gródka. Gródek to miejscowość prehistoryczna; znajduje się tam kurhan i wały drewnianego grodziska.
Całkowita długość rzeki wynosi 79 km, z tego na powiat hrubieszowski przypada 46 km, w tym 26 km regulowane. Spadek rzeki na całej długości niewielki.
Dolina rzeki podmokła i zabagniona, obfituje w bardzo żyzne lecz bagniste łąki. Odszukanie biegów rzeki łatwe: od źródeł do Dobóżka pod Tyszowcami – bieg górny, od Turkowic do Gozdowa – bieg środkowy, skąd do ujścia w Gródku – bieg dolny.
Prace melioracyjne nad Huczwą rozpoczęto w latach 1932 – 1939. Pracowali więźniowie z obozu karnego na Dąbrowie, tj. między Tyszowcami, a Lipowcem i Turkowicami. Do wybuchu wojny prace melioracyjne /budowa nowego kanału/ doprowadzona została do mostu w Tyszowcach. Rozpoczęte przed wojną prace były kontynuowane w okresie okupacji; pracowali głównie Żydzi, a później Polacy, przymusowo wcielani do Baudienstu. Regulację rzeki do źródeł podjął po wyzwoleniu Urząd Wodno – Melioracyjny w Zamościu.
Do 1960 r. Huczwa przedstawiała obraz rzeki całkowicie dzikiej, przejawiając znaczną działalność erozyjną i akumulacyjną. Na odcinkach uregulowanych erozja znacznie się zmniejszyła. (…)
Na Huczwie budowane są jazy i mosty. Jazy znajdują się poniżej Hrubieszowa, mają charakter sportowy, dla podpiętrzenia wody w mieście. Jaz koło Sławęcina służy do rozprowadzania wody na obydwa koryta w obrębie miasta oraz nawadniania łąk. Poza tym jazy znajdują się na wysokości Cukrowni w Werbkowicach, Malicach, Turkowicach i Strzyżowie. Mosty znajdują się w Gródku, Hrubieszowie, Hrubieszów – Chełm, Hrubieszów – Sławęcin, Hrubieszów – Wolica, w Tyszowcach, Malicach, Brodzicy i osiem mostów w Werbkowicach.”
***
Opracował i zdjęcia wykonał
Marek Ambroży Kitliński (mak)
_________________________________________________
_________________________________________________
Hrubieszow LubieHrubie 2009