Staż pracy w gospodarstwie rolnym ma znaczenie m.in. dla uprawnień pracowniczych (np. nagroda jubileuszowa) oraz prawa do emerytury.
Więcej informacji na ten temat w artykułach z cyklu Porady prawne: Praca w rolnictwie – zasady zaliczania do stażu pracy, Domownik rolnika a staż pracy.
Godne uwagi jest to, że w różnych okresach obowiązywały różne kryteria pozwalające na ustalenie czy danej osobie przysługuje zaliczenie okresu pracy w gospodarstwie rolnym. Inaczej było na gruncie: ustawy z 1977 roku, ustawy z 1982 roku, ustawy z 1990 roku – aktualnie obowiązującej.
Niejednokrotnie problem związany z przepisami najdawniejszymi dotyczył kwestii innych osób niż sam rolnik. Przyjmowano tu koncepcję albo niezaliczania pracy w gospodarstwie rolnym innych osób. Drugą metodą było zaliczanie pracy w gospodarstw rolnym osób nie będących rolnikami, o ile pracowały one w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, jako domownicy rolnika, czyli przyjmując takie zasady, jak wprowadziła ustawa z 1982 roku.
W dniu 08 czerwca 2022 roku Sąd Najwyższy rozpoznał sprawę nierolnika i niedomownika, który domagał się zaliczenia mu do stażu pracy w gospodarstwie rolnym w latach 70 – tych. Dotyczyło to osoby, która pracował w gospodarstwie rolnym swoich kuzynów ( wykonywała codziennie, po kilka godzin, istotne dla gospodarstwa rolnego czynności), ale razem z nimi nie zamieszkiwała. ZUS odmówił zaliczenia tego czasu do prawa do emerytury, jednak ubezpieczony złożył odwołanie do sądu ubezpieczeń społecznych, zaś ostatecznie sprawa trafiła do Sądu Najwyższego.
Sąd Najwyższy wydając uchwałę w składzie 7 sędziów i nadając jej rangę zasady prawnej uznał, iż taką pracę należy zaliczać do stażu pracy bez względu na to czy pracujący w gospodarstwie rolnym zamieszkiwał w nim. Dla Sądu Najwyższego znaczenie miało to czy praca miała istotne znaczenie dla gospodarstwa rolnego, nie zaś fakt bycia domownikiem. Nie bez znaczenia był również kontekst historyczny czyli to, że w latach 70-tych odbywały się znaczne i gwałtowne przemiany gospodarczo – społeczne dotyczące wsi, skutkujące tym, że wiele osób łączyło pracę w gospodarstwie rolnym z pracą w innym miejscu.
Na koniec stwierdzić należy, że każdy z przypadków ubezpieczonych wymaga wnikliwej analizy, zawsze jednak osoba niezadowolona, w której ocenie jakieś okresy niesłusznie nie zostały jej zaliczone do emerytury czy tez nagrody jubileuszowej ma prawo skierować sprawę do sądu ubezpieczeń społecznych.
adwokat Magdalena Kusik-Balicka
Kancelarie Adwokatów i Radców Prawnych DĄBEK & KUSIK
22-500 Hrubieszów, ul. Rynek 36
we współpracy ze Stowarzyszeniem Inicjatyw Wschodnich w Hrubieszowie oraz
Stowarzyszeniem Sołtysów Gminy Hrubieszów w Hrubieszowie
Zobacz też:
Porady prawne: Rozwiązanie umowy o pracę w związku z długotrwała chorobą pracownika
Porady prawne: Rozwiązanie umowy o pracę w związku z długotrwała chorobą pracownika
