Zgodnie z tzw. tarczą antykryzysową, wiele terminów procesowych i sądowych ulega zawieszeniu w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID.
Zgodnie z ustawą (art. 15 zzr i art. 15 zzs) tzw. tarczą antykryzysową, wiele terminów procesowych i sądowych ulega zawieszeniu (wstrzymują swój bieg albo nie rozpoczynają się) w okresie stanu zagrożenia epidemicznego (od dnia 14 marca 2020 roku) lub stanu epidemii (od dnia 20 marca 2020 roku) ogłoszonego z powodu COVID.
Oznacza to, że w przypadku gdy otrzymaliśmy przed dniem 14 marca 2020 roku pismo z sądu, z którym wiąże się termin (np. do złożenia apelacji, zażalenia, wniosku), termin ten z dniem 14 marca 2020 roku ulegnie zatrzymaniu (nie będzie biegł) i „dokończy się” po zakończeniu stanu epidemii (można będzie dopełnić czynności, a tylko w czasie jaki pozostał niewykorzystany, bo termin nie biegnie od nowa w całości).
Dotyczy to terminów wynikających z prawa administracyjnego:
– od zachowania których jest uzależnione udzielenie ochrony prawnej przed sądem lub organem,
– do dokonania przez stronę czynności kształtujących jej prawa i obowiązki,
– przedawnienia,
– których niezachowanie powoduje wygaśnięcie lub zmianę praw rzeczowych oraz roszczeń i wierzytelności, a także popadnięcie w opóźnienie,
– zawitych, z niezachowaniem których ustawa wiąże ujemne skutki dla strony,
– do dokonania przez podmioty lub jednostki organizacyjne podlegające wpisowi do właściwego rejestru czynności, które powodują obowiązek zgłoszenia do tego rejestru, a także terminów na wykonanie przez te podmioty obowiązków wynikających z przepisów o ich ustroju.
Drugą grupę stanowią terminy procesowe i sądowe, w:
– postępowaniach sądowych, w tym sądowoadministracyjnych,
– postępowaniach egzekucyjnych,
– postępowaniach karnych,
– postępowaniach karnych skarbowych,
– postępowaniach w sprawach o wykroczenia,
– postępowaniach administracyjnych,
– postępowaniach i kontrolach prowadzonych na Ordynacji podatkowej,
– kontrolach celno-skarbowych,
– postępowaniach w sprawach uregulowanych w ustawie o grach hazardowych,
– innych postępowaniach prowadzonych na podstawie ustaw.
W czasie tym nie przeprowadza się rozpraw ani posiedzeń jawnych (za wyjątkiem spraw pilnych określonych w ustawie).
Zawieszenie biegu i wstrzymanie rozpoczęcia nie dotyczy spraw pilnych w przypadku, których ustawa określa termin ich rozpatrzenia przez sąd oraz sprawy wniosków o wstrzymanie wykonania aktu lub czynności, terminów w sprawach wyboru lub powołania organów, których kadencje są określone w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, terminów wyborów do organów jednostek samorządu terytorialnego oraz terminów w sprawach wniosków i pytań prawnych do Trybunału Konstytucyjnego, postępowań kontrolnych prowadzonych na podstawie ustawy o zamówieniach publicznych.
W czasie zawieszenia mogą być podejmowane czynności naglące, których niepodjęcie mogłoby spowodować niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzi lub zwierząt, poważną szkodę dla interesu społecznego albo ze względu na grożącą niepowetowaną szkodę materialną. Organy (sądy, kontrolerzy) mogą wyznaczać terminy do dokonania określonych czynności, jeżeli wymaga tego interes publiczny lub ważny interes strony albo kontrolowanego, niepodjęcie czynności mogłoby spowodować niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzi lub zwierząt, poważną szkodę dla interesu społecznego albo ze względu na grożącą niepowetowaną szkodę materialną.
Nadto organ ma możliwość z urzędu wydawać decyzje w całości uwzględniającą żądanie strony postępowania, zaświadczenia o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu, wyrażać stanowiska albo wydawać interpretacje indywidualne.
W okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii nie biegnie przedawnienie karalności czynu oraz przedawnienie wykonania kary w sprawach o przestępstwa, przestępstwa i wykroczenia skarbowe oraz w sprawach o wykroczenia.
Zwrócić należy również uwagę na to, że ustawodawca nie odniósł się do terminów przedawnienia, które dotyczą roszczeń cywilnych (wynikających z prawa cywilnego). Zasadniczo w przypadku przedawnień powinna mieć zastosowanie zasada zawieszenia biegu terminów z powodu siły wyższej, gdy uprawniony nie ma możliwości dochodzenia swoich należności przed sądem lub innym organem przez czas trwania przeszkody. Przy czym może tu pojawić się wątpliwość, czy zmiany zasad: działania sądów, pełnomocników kwalifikowanych (adwokatów i radców prawnych), ograniczony, ale nie niemożliwy dostęp do usług prawnych, faktycznie pozbawia stronę możliwości działania. Przyjmując, że zmiany wywołane stanem epidemii nie zostaną uznane za wystarczające do stwierdzenia zawieszenia przedawnienia, może okazać się, że wiele osób oraz firm może stracić prawo do dochodzenia swoich praw przed sądem. W takiej zaś sytuacji zalecane jest wytoczenie takiej sprawy, pomimo trwającej pandemii.
adwokat Magdalena Kusik-Balicka
Kancelarie Adwokatów i Radców Prawnych DĄBEK & KUSIK
22-500 Hrubieszów, ul. Rynek 36
we współpracy ze Stowarzyszeniem Sołtysów Gminy Hrubieszów w Hrubieszowie oraz Stowarzyszeniem Inicjatyw Wschodnich w Hrubieszowie
Zobacz też:
POWIAT – Porady prawne: Tarcza antykryzysowa – świadczenie postojowe
POWIAT – Porady prawne: Wsparcie dla gospodarki czyli tarcza antykryzysowa
