Dostarczanie środków utrzymania i wychowania (alimenty) jest jednym z podstawowych obowiązków rodzica, zaś często również innych osób bliskich dziecka.
Najczęściej alimenty ustalane są w drodze umowy między rodzicami, w formie ugody przed sądem albo wyroku sądowego. Więcej o alimentach w artykułach: Porady prawne: Jak i od kogo uzyskać alimenty?, Porady prawne: Alimenty za czas sprzed sprawy sądowej.
Zobowiązany do płacenia alimentów ma obowiązek je uiszczać w terminie i w pełnej wysokości, gdy tego nie robi zostają przeciw niemu wdrażane środki przymusu: postępowanie komornicze, ewentualnie postępowanie karne, jeżeli spełnione są znamiona przestępstwa niealimentacji tj. czynu zabronionego określonego w art. 209 kodeksu karnego.
Sytuacja dla każdego jest oczywista, o ile chodzi o dzieci małoletnie, które nie są jeszcze samodzielne, zamieszkują razem z rodzicami, uczą się. Jednak, w naszej praktyce obsługi prawnej sporów rodzinnych w tym alimentacyjnych zdarza się nierzadko obalać nieprawdziwy, ale silnie utrwalony mit polegający na tym, iż obowiązek alimentacyjny kończy się z ukończeniem przez dziecko 18 roku życia. Nie jest to prawda. Przypomnieć należy, iż zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym: „Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania” (art. 133 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).
W praktyce oznacza to tyle, że dopóki dziecko potrzebuje alimentów, rodzic winien je płacić. Osiągnięcie dorosłości nie oznacza, iż automatycznie kończy się obowiązek płatności alimentów. Wiek dziecka oczywiście nie jest bez znaczenia, bowiem, gdy dziecko osiągnie pełnoletniość rodzice mogą przed sądem domagać się uchylenia od świadczeń alimentacyjnych, jeżeli: płacenie alimentów połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.
Mogą to być przypadki, gdy rodzice mają na utrzymaniu inne małoletnie dzieci, ich dochody nie są wysokie, rodzice sami wymagają wsparcia finansowego, leczenia itp. Natomiast, o ile chodzi o sytuację dziecka dorosłego żądanie uchylenie alimentów może być uzasadnione wówczas gdy dziecko: nie uczy się, nie pracuje, prowadzi pasożytniczy tryb życia. Jak przyjął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 sierpnia 1980 roku w sprawie sygn. akt III CRN 144/80: „Rodzice nie są obowiązani dostarczać środków utrzymania dziecku, które będąc już przygotowane należycie do wykonywania przez nie odpowiedniego dla niego zawodu, podejmuje dla podniesienia swych kwalifikacji dalsze kształcenie się, ale w studiach się zaniedbuje, nie robi należytych postępów, nie otrzymuje obowiązujących zaliczeń, nie zdaje w terminie przepisanych egzaminów, a zwłaszcza jeżeli z własnej winy powtarza lata studiów i wskutek tego nie kończy studiów w przewidzianym programem okresie”.
Znaczenie może mieć również rażąco niewłaściwego postępowania osoby uprawnionej do alimentów (co do zasady, nie dotyczy to dzieci małoletnich), budzące powszechną dezaprobatę czyli sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (np. zachowania godzące w życie i zdrowie członków rodziny, naruszające godność, dobre imię i inne dobra osobiste człowieka, zawinione popadnięcie w niedostatek lub umyślne wywołaniu sytuacji prowadzącej do żądania alimentów).
Zasygnalizować należy, iż każdy przypadek, winien zostać przeanalizowany indywidualnie, bowiem czasami podobne na pierwszy rzut oka sytuacje będą potraktowane inaczej np. nie każdy przypadek sytuacji nieakceptowanej społecznie będzie skutkował uchylenie obowiązku alimentacyjnego. Sąd Najwyższy w stanowisku wyrażonym w uchwale z dnia 31 stycznia 1986 roku w sprawie sygn. akt III CZP 76/85 przyjął, iż nie wyłącza obowiązku alimentacyjnego rodziców brak możliwości samodzielnego utrzymania się przez pełnoletnie dziecko ze względu na całkowitą niezdolność do pracy spowodowaną narkomanią.
Podkreślić na koniec należy, iż uchylenie obowiązku alimentacyjnego nie zachodzi automatycznie. Osoba obowiązana do alimentów musi zainicjować postępowanie przed sądem. Obowiązany do alimentów rodzic winien: złożyć pozew, wnieść opłatę, albo wniosek o zwolnienie z opłaty, przedstawić dowody uzasadniające uchylenie obowiązku alimentacyjnego.
adwokat Magdalena Kusik-Balicka,
Kancelarie Adwokatów i Radców Prawnych DĄBEK & KUSIK
22-500 Hrubieszów, ul. Rynek 36
we współpracy ze Stowarzyszeniem Sołtysów Gminy Hrubieszów w Hrubieszowie oraz
Stowarzyszeniem Inicjatyw Wschodnich w Hrubieszowie
Zobacz też:
Porady prawne: Ustawa przeciwodorowa
Porady prawne: Ustawa przeciwodorowa
@lykoland Dawno mnie tu nie było ? Adele – One and only cover #cover #adele #foryoupage #dlaciebie
♬ dźwięk oryginalny – lykoland
LubieHrubie na Instagramie
