W dniu 01 stycznia 2019 roku zgodnie z ustawą z dnia 20 lipca 2018 roku o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe przekształcą się w prawa własności tych gruntów, albo w prawa współwłasności, jeżeli użytkowanie wieczyste należało do większej ilości osób.
Chodzi o nieruchomości gmin, Skarbu Państwa będące w użytkowaniu wieczystym, a zabudowane: budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi albo budynkami mieszkalnymi wielorodzinnymi, w których co najmniej połowę liczby lokali stanowią lokale mieszkalne wraz z budynkami gospodarczymi, garażami, innymi obiektami budowlanymi lub urządzeniami budowlanymi, umożliwiającymi prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków mieszkalnych. Jeżeli poza opisanymi, grunt zabudowany jest innymi jeszcze obiektami, w myśl art. 2 ust 1 przywołanej ustawy przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości wymaga wydzielenia zabudowy mieszkaniowej wraz z zabudową pomocniczą, a następuje z dniem:
1)założenia księgi wieczystej dla tej nieruchomości albo
2)wyłączenia z istniejącej księgi wieczystej gruntu niespełniającego warunków przekształcenia.
W przypadku cudzoziemców uwłaszczenie również nie nastąpi automatycznie, ale dopiero, z dniem w którym zezwolenie ministra właściwego do spraw wewnętrznych na nabycie nieruchomości stanie się ostateczne.
Prawo własności, z urzędu, zostanie wpisywane do ksiąg wieczystych przez właściwy sąd wieczystoksięgowy na podstawie zaświadczenie potwierdzające przekształcenie, które to zaświadczenie, właściwy organ ma przesłać sądowi również z urzędu.
W związku z przekształceniem, zamiast opłaty od użytkowania wieczystego powstanie obowiązek wnoszenia rocznej opłaty przekształceniowej. Opłatę wnosi się w terminie do dnia 31 marca każdego roku. Na wniosek złożony nie później niż 14 dni przed dniem upływu terminu płatności właściwy organ może rozłożyć opłatę na raty lub ustalić inny termin jej wniesienia, nieprzekraczający danego roku kalendarzowego. Opłata jest wnoszona przez okres 20 lat, licząc od dnia przekształcenia. Opłaty nie wnoszą: osoby fizyczne lub ich spadkobiercy oraz spółdzielnie mieszkaniowe, w przypadku gdy:
1) wniosły jednorazowo opłaty roczne za cały okres użytkowania wieczystego,
2) użytkowanie wieczyste uzyskały na podstawie:
a) dekretu z dnia 26 października 1945 roku o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy (Dz. U. poz. 279 oraz z 1985 r. poz. 99),
b) innych tytułów prawnych, w zamian za wywłaszczenie lub przejęcie nieruchomości gruntowej na rzecz Skarbu Państwa przed dniem 5 grudnia 1990 roku.
Przy czym wysokość opłaty oraz okres jej wnoszenia mogą być zaskarżone, poprzez złożenia, w terminie 2 miesięcy od dnia doręczenia zaświadczenia, wniosku o ustalenie wysokości lub okresu wnoszenia tej opłaty w drodze decyzji. Do czasu zakończenia postępowania ustalającego wysokość i okres wnoszenia opłaty, opłata wnoszona jest w wysokości wskazanej w zaświadczeniu, zaś nowa, ustalona w postępowaniu wysokość opłaty będzie obowiązywała obowiązuje od dnia przekształcenia. Opłata może być waloryzowana nie częściej niż raz na 3 lata od dnia dokonania ostatniej waloryzacji.
Nadto opłata może być wniesiona jednorazowo, wówczas właściwy organ może przyznać bonifikatę w przedziale od 10%-60%, w zależności od tego, w którym roku od przekształcenia całość opłaty będzie wpłacona ( 60% – w pierwszym roku).
Zasadniczo regulację można ocenić pozytywnie, bowiem zdaje się zmierzać w kierunku eliminowania z porządku prawnego tworów prawnych zawieszonych w czasie, pomiędzy gospodarką rynkową, a gospodarką regulowaną.
adwokat Magdalena Kusik-Balicka
Kancelarie Adwokatów i Radców Prawnych DĄBEK & KUSIK
22-500 Hrubieszów, ul. Rynek 36
we współpracy ze Stowarzyszeniem Sołtysów Gminy Hrubieszów w Hrubieszowie
