Zakup papierosów z przemytu to dziś dla niepełnoletnich żaden problem. 95 proc. handlarzy sprzedaje nielegalny towar każdemu, bez względu na wiek – wynika z badania przeprowadzonego na zlecenie Programu Odpowiedzialnej Sprzedaży STOP18! Odpowiedzią Lubelszczyzny na problem jest Miesiąc Odpowiedzialnej Sprzedaży, kampania pod patronatem Marszałka Województwa, w której uczestniczy 25 samorządów z regionu.
Badanie dostępności niepełnoletnich do tanich papierosów z przemytu objęło 7 miast z Lubelszczyzny, Podkarpacia i Podlasia. Pełnoletni, ale wyglądający na mniej niż 18 lat ankieter odwiedził miejsca ogólnie znane z handlu papierosami z przemytu. Na Lubelszczyźnie badanie objęło Lublin, Zamość, Hrubieszów i Tomaszów Lubelski, a każda z 9 prób zakupu potwierdza dostępność papierosów. Na 22 próby zakupu papierosów z przemytu w trzech województwach tylko jedna zakończyła się odmową. Sprzedawca uznał, że ankieter wygląda zbyt młodo.
Adresy miejsc nielegalnego handlu zostaną przekazane służbom, które walczą z przemytem. Konsekwencją tego będą kontrole miejsc nielegalnego handlu a także legalnych punktów sprzedaży, gdzie bardzo rzadko, ale również handluje się papierosami z przemytu. Potwierdzają to zgłoszenia miejsc nielegalnego handlu, przyjmowane na stronie internetowej www.stop18.pl. Badanie Programu STOP18! pokazuje, że wiele miejsc nielegalnego handlu znajduje się w okolicach szkół. Niska siła nabywcza niepełnoletnich powoduje, że tanie papierosy zza wschodniej granicy to często jedyny towar w zasięgu chudego portfela młodego palacza.
Miesiąc Odpowiedzialnej Sprzedaży ma zmniejszyć społeczne zobojętnienie na palący problem oraz przypomnieć sprzedawcom o zasadach handlu wyrobami tytoniowymi. Udział nielegalnych paczek w wolumenie sprzedaży na Lubelszczyźnie jest duży. Dlatego walka ze sprzedażą papierosów niepełnoletnim nie może ograniczać się do legalnych punktów handlowych, które w porównaniu do oferty szarej strefy nie są atrakcyjne dla młodych – mówi Michał Pełczyński, Krajowy Koordynator Programu STOP18!
Tylko w pierwszych trzech kwartałach 2013 r. funkcjonariusze Izby Celnej w Białej Podlaskiej, na terenie woj. lubelskiego zapobiegli wprowadzeniu na rynek ponad 4,9 mln paczeknielegalnych papierosów. Jednocześnie w tym samym okresie Izba Celna w Białej Podlaskiej zniszczyła blisko 9,2 mln paczek nielegalnych papierosów.
Miesiąc Odpowiedzialnej Sprzedaży na Lubelszczyźnie
Celem Miesiąca Odpowiedzialnej Sprzedaży jest ograniczenie dostępu niepełnoletnich do wyrobów tytoniowych. Akcja potrwa cały grudzień. Aktualnie uczestniczy w niej 25 samorządów – 5 miast (Biała Podlaska, Kraśnik, Lublin, Międzyrzec Podlaski, Zamość), 3 gminy miejsko-wiejskie (Józefów, Łęczna, Opole Lubelskie) oraz 17 gmin wiejskich (Bełżec, Głusk, Godziszów, Grabowiec, Karczmiska, Kłoczew, Łopiennik Górny, Michów, Niedźwiada, Podedwórze, Puchaczów, Radzyń Podlaski, Sawin, Stary Brus, Trawniki, Uchanie, Wilkołaz).
Działania samorządów koncentrują się na legalnych punktach sprzedaży, do których trafią bezpłatne materiały edukacyjne. Samorządy mogą także organizować badania poziomu przestrzegania prawa oraz szkolenia z zasad handlu wyrobami tytoniowymi. Koordynatorzy STOP18! liczą także na współpracę samorządów ze służbami mundurowymi, w tym z Izbą Celną, w zakresie eliminowania handlu wyrobami tytoniowymi z przemytu. Miesiąca w nazwie kampanii nie należy traktować dosłownie – uczestnicy sami decydują o czasie trwania i zakresie aktywności, wpisując lokalne działania w termin akcji.
Jak wygląda przestrzeganie zakazu sprzedaży papierosów niepełnoletnim w legalnych punktach handlowych? W 2009 roku poziom łamania prawa na Lubelszczyźnie wahał się od 43 proc. w Zamościu, równe krajowej średniej 63 proc. w Lublinie, do 72 proc. w Chełmie.
Informacje na temat Programu Odpowiedzialnej Sprzedaży, włącznie z materiałami edukacyjnymi, można znaleźć na stronie internetowej www.stop18.pl. Dodatkowych informacji udziela Koordynator Programu STOP18!
