17 czerwca odbyła się konferencja prasowa na temat stanu prac nad realizacją budowy Pomnika Chwały Kawalerii i Artylerii Konnej w Wolicy Śniatyckiej oraz organizacji 102. rocznicy Bitwy pod Komarowem – Komarowska Potrzeba 2022, podczas której odbędzie się uroczystość odsłonięcia pomnika.
W konferencji udział wzięli:
Przedstawiciel Inwestora:
Tomasz Dudek – Prezes Stowarzyszenia „Bitwa pod Komarowem”
Jan Dworzycki – autor konstrukcji monumentu oraz konstrukcji rzeźb, członek Stowarzyszenia „Bitwa pod Komarowem”.
Partner Inwestora:
Sławomir Zawiślak – Poseł na Sejm RP i Prezes Światowego Związku Żołnierzy AK Okręg Zamość
Witold Marucha – Sekretarz Światowego Związku Żołnierzy AK Okręg Zamość
Konferencję rozpoczął Sekretarz ŚZŻAK O/Z Witold Marucha, przedstawiając uczestników oraz cel jej zwołania. Następnie głos zabrał Prezes Stowarzyszenia „Bitwa pod Komarowem” Tomasz Dudek, który przedstawił etap zaangażowania prac budowlanych. Obecnie zostało wykonane pierwsze skrzydło Pomnika oraz trwają prace zbrojeniowe drugiego. Przyjęto termin wykonania drugiego skrzydła na początek lipca. Przedstawił również zaangażowanie prac przy rzeźbach, gdzie zostały wykonane już konstrukcje wewnętrzne wszystkich sylwetek według projektu inż. Jana Dworzyckiego. Obecnie dwie sylwetki są zamknięte i trwają prace wykończeniowe. Trzecia jest scalana. Termin transportu i montażu rzeźb na Pomniku został przyjęty na początek sierpnia. Poinformował również, iż zostało podpisane porozumienie z Instytutem Pamięci Narodowej, na mocy którego IPN przeprowadził przetarg na wykonanie tablic ze znakami pułków oraz wewnętrznych mauzoleum. Prezes Tomasz Dudek przedstawił również informację dotyczącą pozyskanych funduszy na cel budowy w łącznej kwocie ponad 3,7 mln zł, z czego 1,5 mln pochodzi z budżetu państwa a pozostałe ponad 2,2 mln zł z darowizn. Poprosił również o dalsze wpłaty, które będą przeznaczone na utwardzenie terenu, monitoring z przekazem obrazu online oraz oświetlenie. Zachęcił również do wspierania instytucje i firmy zapewniając, iż przy Pomniku powstaną trzy mury, na których umieszczone będą informacje o darczyńcach, którzy w sposób szczególny wsparli budowę monumentu. Prezes Tomasz Dudek przekazał także informacje, iż rozpoczęły się rozmowy z samorządami. Jedno z takich spotkań odbyło się na zaproszenie Starosty Powiatu Zamojskiego z udziałem Wójt Gminy Komarów-Osada w sprawie wspólnej organizacji 102. rocznicy Bitwy pod Komarowem, w której trakcie ma być odsłonięcie monumentu. Według relacji Tomasza Dudka z tego spotkania nic nie wynikło i nie ma żadnych konkretów. Jak stwierdził „jednym słowem troszeczkę odebrałem to tak, że fajnie byłoby być przy odsłonięciu pomnika natomiast ze wspieraniem tego, jest gorzej. Taką współpracą do końca nie jesteśmy zainteresowani. Za dużo zrobiliśmy jako strona społeczna, za dużo nas to kosztowało żebyśmy tak lekko, podchodzili do tych spraw. Dlatego zapraszamy poważnych partnerów, jesteśmy otwarci na rozmowy”.
Następnie głos zabrał projektant konstrukcji Pomnika i wewnętrznych konstrukcji rzeźb inżynier Jan Dworzycki, który przedstawił szczegóły dotyczące procesu budowlanego. „Do wybudowania całości wykorzystaliśmy aż 400 metrów sześciennych betonu i 40 ton stali zbrojeniowej, jednocześnie wykonywane są w odlewni w Śremiu konstrukcje wsporcze koni. Dwa konie mamy już zamknięte. Każda rzeźba ma własną konstrukcję wsporczą, która jest usztywnieniem rzeźby i jednocześnie konstrukcją, która będzie mocowana do podestu na platformie widokowej”. Konstrukcje zostały zaprojektowane w oparciu o skan 3D wnętrza rzeźb, a następnie wycinane laserowo ze stali. Elementy trudno dostępne do zabezpieczenia zostały wykonane ze stali nierdzewnej. Inżynier Dworzycki zwrócił również uwagę na dużą siłę wiatru, jaka jest na wzgórzu a tym większą na wysokości pulpitu pomnika. Stąd tak ważna jest konstrukcja rzeźb, gdzie każda z nich stoi jedynie na dwóch punktach podparcie, jakimi są nogi koni.
Architekt Tomasz Dudek dopowiedział, iż wraz z inż. Janem Dworzyckim w ramach nadzorów mieli przyjemność być na samym szczycie wykonywanego skrzydła i podziwiać wspaniały krajobraz, co dodatkowo uświadomiło im, jak ważna była walka z planami budowy farmy wiatrowej na nieskażonym współczesnością pola bitwy. „Będziemy działali, aby Prezydent Rzeczypospolitej ustanowił w tym miejscu Pomnik Historii. Szkoda, że nie ma platformy widokowej, na która będą mogli wejść zwiedzający, ale kto wie, może to w przyszłości być kolejne wyzwanie”.
Głos zabrał Prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość poseł Sławomir Zawiślak, który zaznaczył, że to o czym marzyli polscy kawalerzyści przed wojną, czyli o budowie pomnika w Wolicy Śniatyckiej, Pomnika Chwały Kawalerii i Artylerii Konnej staje się faktem za przyczyną zaangażowania naszych stowarzyszeń. Wyraził zadowolenie, że społecznicy ze ŚZŻAK Okręg Zamość stanęli w jednym szeregu ze Stowarzyszeniem „Bitwa pod Komarowem” i są pomocni w budowie tego pomnika. Zauważając fakt, że tak potężne środki finansowe obywatele przekazali na pomnik stwierdził, że Polacy mają takie same serca patriotyczne jak nasi bohaterowie spod Komarowa… i to cieszy.
Poseł Zawiślak podziękował tym wszystkim, którzy wsparli budowę w tym również stronie rządowej. Poinformował też o podziale ról, jaka generalnie została przyjęta pomiędzy stowarzyszeniami. Stowarzyszenie „Bitwa pod Komarowem” zajęło się całym procesem budowlanym oraz zbiórkami społecznymi. ŚZŻAK Okręg Zamość koordynował kontakty z administracją i stroną rządową, co przyniosło konkretną pomoc finansową, dało właściwe przełożenie na sprawne przeprowadzenie inwestycji. Podkreślił, iż praca była ciężka i było dużo trudności. Przypomniał, że strona społeczna chciała przekazać samorządowi powiatowemu działkę pod budowę pomnika wraz z deklaracją aktywnej pomocy, wskazaniem łatwej ścieżki pozyskania funduszy na ten cel. Złożona propozycja nie została jednak przyjęta przez samorząd, w związku z tym cały ciężar pracy przypadł stronie społecznej.
Poseł Zawiślak zwrócił uwagę, iż fakt budowy i powstania pomnika miał również ważny charakter gospodarczy, ponieważ trwające duże prace inwestycyjne dają ludziom pracę. Z kolei powstanie tak okazałego, pięknego artystycznie pomnika, przypominającego wielkie polskie zwycięstwo będzie ważną atrakcją na mapie turystycznej Zamojszczyzny i niewątpliwie (na wzór Grunwaldu) zachęci turystów do odwiedzenia naszego regionu. Przypomniał, iż przed 100. rocznicą Bitwy pod Komarowem nasze stowarzyszenia, strona społeczna wniosła do władz samorządowych prośbę o wybudowanie przebiegającej obok pomnika drogi powiatowej. Istniejąca tam droga gruntowa była wpisana w plan zadań inwestycyjnych na 2020 rok i w tym czasie – za co dziękujemy – została w części wykonana w postaci asfaltu i aktualnie służy społeczeństwu. W toku wypowiedzi zaapelował do Starosty i Zarządu Powiatu o dokończenie pozostałego, cementowego odcinka tej drogi.
Poseł S. Zawiślak poinformował również zebranych o prowadzonych rozmowach z Kancelarią Prezydenta A. Dudy, która potwierdziła przyznanie tegorocznym obchodom 102. Rocznicy Bitwy pod Komarowem Narodowego Patronatu Prezydenta RP oraz przekazała informację, że Prezydent poważnie rozważa przyjęcie naszego zaproszenia do uczestnictwa w uroczystości. Bardzo dobrze wyglądają nasze rozmowy z Instytutem Pamięci Narodowej, Urzędem do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Wojskiem Polskim i innymi instytucjami wspierającymi organizowane przez nasze stowarzyszenia tegoroczne uroczystości rocznicowe w których trakcie planujemy odsłonięcie pomnika.
Na koniec głos zabrał Witold Marucha Sekretarz Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość, jednocześnie mieszkaniec gminy Komarów-Osada, który podkreślił, że budowa Pomnika Chwały Kawalerii i Artylerii Konnej niewątpliwie podniesie prestiż gminy Komarów-Osada a planowane ścieżki historyczne przełożą się na rozwój gminy w zakresie turystyki i agroturystyki. Pole do popisu jest bardzo szerokie dla wielu pomysłów i koncepcji, które można wprowadzić, co może oczywiście mieszkańcom dać dodatkowe źródło dochodu, czy budowania biznesów większych lub mniejszych wokół tej tematyki. Mieszkańcy gminy Komarów i gminy Sitno wykazują duże zainteresowanie i wsparcie na przestrzeni wielu lat. Wcześniej poprzez pomoc społeczną w przygotowywaniu obchodów rocznicowych bitwy pod Komarowem a obecnie również to wsparcie mamy. Wszyscy jesteśmy dumni, że taki pomnik, takiego formatu, takiego znaczenia powstanie właśnie na pograniczu gminy Komarów-Osada i gminy Sitno. Także cieszymy się, że znaleźli się ludzie, którzy podjęli się tego, doceniamy to, ponieważ wymagało to wytrwałości, twardego charakteru i takiej wizji, bardzo szerokiej oraz woli walki. Jednak przygotowanie koncepcji i wdrożenie jej w życie wymagało również dużo wyrzeczeń, dużo czasu oraz dużo nerwów. Mieszkańcy gminy Komarów wiedzą o tym, doceniają to i wspierają.
Budowa Pomnika to efekt kilkunastoletniej pracy Stowarzyszenia „Bitwa pod Komarowem” nad przywróceniem właściwej rangi bitwie pod Komarowem. Odsłonięcie Monumentu będzie zwieńczeniem ciężkiej pracy, w którą od 2018 roku czynnie zaangażował się ŚZŻAK Okręg Zamość oraz liczne środowiska kawaleryjskie. Koncepcję Monumentu nieodpłatnie opracował mgr sztuki Konrad Głuchowski oraz architekt Tomasz Dudek. Projekt techniczny wykonała pracownia inżyniera Jana Dworzyckiego. Teren pod budowę monumentu przekazał nieodpłatnie Tomasz Dudek. Akt erekcyjny budowy podpisany został w 2019 roku w trakcie 99. rocznicy Bitwy pod Komarowem. Prace rzeźbiarskie rozpoczęte zostały również w 2019 roku przez rzeźbiarzy Artura Wochniaka, twórcę m.in. Brunszwickiej Kwadrygi (Braunschweiger Quadriga) z dachu Braunschweiger Schloss oraz Tomasza Radziewicza. Budowa została rozpoczęta przez P.W. „Budmat” s.j. Tadeusz Rozmus, Józef Małysz w 2021 roku. Rzeźby odlewane były w Odlewni Artystycznej Garstka Studio Piotr Garstka, Andrzej Garstka w Śremiu. Środki na budowę pochodzą w 60% ze zbiorek od darczyńców, pozostałe z budżetu państwa. Planowany termin zakończenia prac oraz odsłonięcia Pomnika przypada na 102. rocznicę Bitwy pod Komarowem tj. 27-28 sierpnia 2022 roku.
Jednocześnie uprzejmie informujemy, że w związku z faktem pozyskania dotychczasowych środków na budowę monumentu od darczyńców – prywatnych osób i firm oraz instytucji państwowych, zgodnie z deklaracją złożoną podczas konferencji wystosowaliśmy pisma do samorządów z naszego województwa, m.in. z terenu Zamojszczyzny z zaproszeniem, ofertą do wsparcia końcowego etapu realizacji budowy Pomnika Chwały Kawalerii i Artylerii Konnej w Wolicy Śniatyckiej – skan pisma w załączeniu.
(info i fot. Sekretariat Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość)