Powojenne władze rządzące po II wojnie światowej w PRL wycinały, co było tylko możliwe z okresu międzywojennego. Dotknęło to również działalności sportowej, zakazano nawet używać nazw klubów sportowych Sokół czy Strzelec, które aktywnie działały i w Hrubieszowie. Pierwsza nazwa powojenna w naszym mieście to był Amatorski Klub Sportowy i nawiązywała do Armii Krajowej i Strzelca, bo w skrócie to… AKS.
Po „odwilży październikowej” w 1956 r. władze państwowe i partyjne pozwoliły klubom sportowym przywrócić dawne nazwy lub nadać nowe w/g uznania. Reaktywowano PZPN (17.12.1956) i okręgowe związki sportowe, m.in. LOZPN (prezes Kazimierz Wójcik). Ligowe zmagania poprzedziła reorganizacja rozgrywek, W każdym województwie powstała klasa okręgowa oraz klasa A i B. Niższe klasy rozgrywkowe prowadzone były przez tzw. podokręgi, w tym i zamojski, a jeszcze niższe przez Zrzeszenie LZS. Ten system obowiązywał do 1976 roku.
Tak jeszcze wyglądała tabela końcowa klasy B z hrubieszowskimi klubami po rozgrywkach wiosna – jesień roku 1956 – grupy zamojskiej…
|
Miejsce |
Klub i miejscowość |
Punkty |
Bramki |
|
1. |
Start Chełm |
37:3 |
93:25 |
|
2. |
Start Zamość |
30:10 |
74:31 |
|
3. |
LZS Tomasovia |
26:14 |
66:30 |
|
4. |
Sparta Hrubieszów |
24:16 |
61:33 |
|
5. |
Sparta Krasnystaw |
19:21 |
65:54 |
|
6. |
Sparta Szczebrzeszyn |
18:22 |
50:60 |
|
7. |
LZS Michalów |
17:23 |
38:60 |
|
8. |
LZS Zwierzyniec |
16:24 |
39:62 |
|
9. |
Start Hrubieszów |
14:26 |
34:85 |
|
10. |
Budowlani Rejowiec |
13:27 |
37:69 |
|
11. |
Kolejarz Chełm |
6:34 |
21:69 |
Hrubieszowscy działacze piłkarscy widząc, że lepsi zawodnicy byli rozproszeni po wielu zespołach istniejących w mieście i okolicach, dążyli do tego, aby stworzyć jedną, ale mocną drużynę mającą szansę awansować do klasy wyższej. Doprowadzili do tego w 1957 r. ponieważ po połączeniu Sparty i Startu utworzono Spółdzielczo – Rzemieślniczy Amatorski Klub Sportowy (w skrócie SRAKS) Unia Hrubieszów z patronatem Zrzeszenia Sportowej Spółdzielczości Pracy „Start”. Dyscypliną wiodącą była piłka nożna.
Prezesem nowego klubu został wybrany Antoni Zaburda, a wiceprezesem były prezes Startu Hrubieszów Jerzy Szadowski, sekretarzem – Leokadia Ludas, księgowość prowadził Marian Gabryś, skarbnikiem został Marian Jasiński, a członkami: Franciszek Seweryn, Julian Lenard, Jan Lenard, Antoni Górski, Janusza Kaniuga, Kazimierz Królikowski. W Komisji Rewizyjnej m.in. działali: Jan Wróblewski i Kazimierz Zieliński.
Po kadencji prezesem został Jan Korczak, wice prezesami – Antoni Zaburda i Kazimierz Królikowski, ponadto działali: Piotr Papuda (później kolejny prezes), Władysław Andrzejczak, Mikołaj Malcew, Jerzy Kraszewski, Jan Mizura, Zwierzchowski, Franciszek Cisoń, Antoni Czapka.
Tabela Klasy B po niepełnej czwartej kolejce – rok 1957
1. Hetman II Zamość 4 8 25:3
2. LZS Zwierzyniec 3 6 11:2
3. Unia Hrubieszów 3 6 12:3
4. LZS Szczebrzeszyn 3 4 8:3
5. Start Krasnystaw 3 4 7:5
6. LKS Tomasovia Tom. Lub. 4 4 7:8
7. LZS Michów 4 2 8:13
8. WKS Chełm 3 2 3:9
9. LZS Dworzyska 3 2 3:15
10. Start Zamość 3 0 3:9
11. LZS Mieniany 4 0 1:15
(niestety, nie posiadam końcowej tabeli rozgrywek, jeżeli ktoś ma… to chętnie skorzystam)
W roku następnym po połączeniach się wielu klubów na Lubelszczyźnie, „Unia” awansowała do klasy „A” i tam wywalczyła szóste miejsce, m.in. pokonując „Podlasie” Biała Podlaska 4:0, LZS Zwierzyniec 5:1, „Ładę” Biłgoraj 1:0 na wyjeździe (i 3:3), „Budowlanych” Lublin 3:2, „Lewart” Lubartów 2:0, „Ruch” Izbicę (Plewiński obronił rzut karny). W sumie Unia odniosła 10 zwycięstw, trzy razy remisowała i 9 razy schodziła z boiska pokonana.
Klasa A Lubelska – rok 1958
Grano wiosna – jesień
Tabela końcowa
1. Stal Poniatowa 35:9 48:19
2. Budowlani Lublin 29:15 57:29
3. Łada Biłgoraj 28:16 54:26
4. Wisła Puławy 26:18 46:41
5. Lublinianka II Lublin 23:21 48:35
6. Unia Hrubieszów 23:21 49:38
7. Gwardia Lublin 21:23 34:49
8. Lewart Lubartów 20:24 39:37
9. Podlasie Biała Podlaska 20:24 45:48
10. Parczewianka Parczew 18:26 36:54
11. LZS Zwierzyniec 12:32 32:75
12.Ruch Izbica 9:35 28:64
– Pierwsze dwa zespoły awansowały do ligi okręgowej, a trzy ostatnie zostały zdegradowane do klasy B.
Wyróżniającymi się w tym okresie zawodnikami byli: Zbigniew Piwkowski ps. „Piwko”, Eugeniusz Pietrosiuk, Janusz Kaniuga (pomocnik), Tadeusz Skórzewski ps. „Skóra” (atak), Zdzisław Paszkiewicz, Jarosław Mirosław Majcherski ps. „Majcher” (atak), Bogdan Burda (kapitan), Franciszek Jaworski zwany „Kluskiem” (pomocnik), Ryszard Palczewski ps. „Palec”, Henryk Barszczewski ps. „Baran” – przez kędzierzawe, bujne włosy, Lucjan Szklarz-bramkarz, Tadeusz Tokarski ps. „Czyko”, Rajmund Wilczewski (bramkarz), Plewiński (bramkarz), Jerzy Pachniewski ps. „Pałka”, Antoni Barański, Tadeusz Sagan ps. „Laga”, Siedlarz, Wiesław Korczak (bramkarz).
Zajęcia treningowe w Unii prowadził trener przyjezdny ze Śląska Zbigniew Kufrej (lekarz medycyny), m.in. trenował „Czarni” Żagań i „Hetmana” Zamość. Był też sekretarzem klubu. Kierownikiem sekcji m.in. byli Kazimierz Królikowski i Antoni Górski.
***
Razem z obchodami 95 lat hrubieszowskiego sportu coś się miało dziać i w tym temacie, ale jak na razie ucichło, szkoda i zapewne ponownie będziemy obchodzić rocznicę związaną tylko ze sportem powojennym, chyba, że ktoś wprowadzi i w tym temacie… dekomunizację.
Opracował – Marek Ambroży Kitliński (mak)
Fot – archiwum maka
