Na ostatniej sesji 6 sierpnia, radni powiatowi przyjęli uchwałę w sprawie zamiaru likwidacji Powiatowej Biblioteki Publicznej im. prof. Wiktora Zina w Hrubieszowie. Przed głosowaniem, jej dyrektor Sylwia Heś, wystąpiła w obronie placówki.
Oto treść wystąpienia dyrektor Powiatowej Biblioteki Publicznej im. prof. Wiktora Zina w Hrubieszowie Sylwii Heś na sesji Rady Powiatu w Hrubieszowie 6 sierpnia 2024 roku:
Panie Przewodniczący, Wysoka Rado, Mieszkańcy powiatu hrubieszowskiego, Koleżanki i Koledzy Bibliotekarze, a przede wszystkim Czytelnicy i Użytkownicy Powiatowej Biblioteki Publicznej im. prof. Wiktora Zina w Hrubieszowie, którzy nie są fizycznie obecni na dzisiejszej sesji, ale wiem, że nas wspierają i solidarnie łączą się w dniu dzisiejszym z nami.
Trudno jest mi w ogóle zabierać dzisiaj głos, bo od dnia wczorajszego, nie ukrywam, jestem zszokowana i naprawdę ciężko jest mi racjonalnie myśleć, dlatego pozwolicie Państwo, że przeczytam to, co chcę powiedzieć odnośnie zamiaru likwidacji Powiatowej Biblioteki, ponieważ emocje, jakie mi towarzyszą, powodują, że nie jestem w stanie swobodnie mówić.
Postaram się jednak i swoje emocje, i swoją wrażliwość na tyle uspokoić, aby to, co mam do przekazania, było jak najbardziej jasne i oczywiste.
Szanowni Państwo,
wczoraj wraz z pracownikami, dowiedziałam się o zamiarze likwidacji Powiatowej Biblioteki, w której ja osobiście pracuję od samego początku, czyli od roku 1999.
Przez prawie 25 lat działalności Biblioteki, ja, i wszystkie osoby pracujące w Bibliotece na przestrzeni tych wszystkich lat, z pełnym oddaniem i zaangażowaniem wspólnie pracowaliśmy dla dobra mieszkańców powiatu hrubieszowskiego, dla swoich Czytelników, na swoją markę i pozycję w przestrzeni publicznej i oczywiście na pozytywny wizerunek Powiatu Hrubieszowskiego.
I powiem Państwu, że w tej całej sytuacji najgorszy i najbardziej bolesny jest fakt nie tyle samego pomysłu likwidacji biblioteki, z którym oczywiście się nie zgadzam, lecz fakt, że jakiekolwiek rozmowy dotyczące likwidacji placówki odbyły się bez żadnych konsultacji.
Dlatego pozwolę sobie zadać pytanie – dlaczego nikt nie wziął pod uwagę mojej osoby, nie wziął pod uwagę Pracowników Biblioteki, nie wziął pod uwagę lokalnego środowiska bibliotekarskiego?
Bardzo przykre jest to, że Władze Powiatu nie wykazały minimum chęci, by z nami porozmawiać i wysłuchać naszej opinii. Również przykre, zastanawiające i przy tym wszystkim niepokojące jest to, że o takiej decyzji dowiadujemy się dzień przed sesją Rady Powiatu, wszystko odbyło się mówiąc kolokwialnie „po cichu” i „za naszymi plecami”.
Szanowni Państwo,
nie wiem czy wiecie, że Powiatowa Biblioteka Publiczna jest jedną z najstarszych bibliotek powiatu, powstała bowiem w 1922 r. z inicjatywy Sejmiku Powiatowego, bo to już wówczas widziano potrzebę utworzenia biblioteki powiatowej. Na przestrzeni ponad 100 lat różne były jej koleje, lecz o jej historii i losach będą mogli Państwo niebawem przeczytać w przygotowywanej przez bibliotekę do druku i wydania publikacji… Natomiast wraz z Reformą Administracyjną z 1999 roku i przywróceniem powiatu, została utworzona i ponownie przywrócona do działalności samodzielna, Powiatowa Biblioteka Publiczna w Hrubieszowie, która właśnie od 1999 roku działa nieprzerwanie do dnia dzisiejszego.
Dodatkowo dodam, a może nawet podkreślę, że właśnie w tym roku Biblioteka obchodzi podwójny jubileusz 25-lecie istnienia oraz 15-lecie nadania imienia Profesora Wiktora Zina. I oto mamy prezent jubileuszowy.
Jaka jest nasza, tak, właśnie nasza, czyli wszystkich mieszkańców powiatu hrubieszowskiego Biblioteka Powiatowa? Otóż jest zdobyczą prospołecznego myślenia i idei bliskiego, bezpośredniego i darmowego dostępu do kultury dla wszystkich oraz zachętą do korzystania z jej usług.
Jej 25 lat ciągłego istnienia, dokładnie w tym właśnie, a nie innym miejscu – Dworku du Chateau – uczyniło ją wyjątkową, sąsiedzką, „naszą” i po ludzku serdeczną. W naszej Bibliotece wypożyczanie książek jest aktem serdecznej wymiany sąsiedzkiej i bibliotecznej, a nie formalną transakcją zwrotu i obiegu. Nasze wszelkie działania edukacyjno-animacyjne są na najwyższym poziomie, o czym można się przekonać na przykład w materiałach udostępnianych w mediach.
Szanowni Państwo,
będąc przy głosie musze się odnieść do uzasadnienia, które wczoraj czytałam po kilkakroć z niedowierzaniem.
W opublikowanym uzasadnieniu czytamy, że głównym argumentem jest „racjonalizacja kosztów”. Więc powiem, jak te koszty utrzymania Powiatowej Biblioteki wyglądają.
W ubiegłym roku budżetowym całkowity koszt dofinansowania Biblioteki przez Powiat wyniósł 250 000 tysięcy złotych, co w przeliczeniu na poszczególne miesiące daje nam koszt ok. 20 000 tysięcy złotych. Tak więc właśnie ta kwota – 20 000 tysięcy złotych, to koszty miesięcznego utrzymania Biblioteki, w tym wynagrodzenia 4 pracowników: dyrektora, księgowego i dwóch pracowników merytorycznych oraz wszelkich działań bibliotecznych.
W tym roku budżet Biblioteki, owszem jest większy, i nie jest tajemnicą, że wynosi 400 000 tysięcy złotych, jednak jego wielkość wynika z faktu zaplanowanego w poprzednim roku remontu, bo należy wspomnieć, że odkąd biblioteka mieści się w Dworku du Chateau, wypożyczalnia nie była odnawiana.
Ta informacja, uzasadniająca wysokość budżetu w kwocie 400 000 tysięcy złotych była uwypuklona w planie budżetowym na ten rok oraz w sprawozdaniu merytorycznym biblioteki za rok 2023.
Tak więc pytam Panie i Panów Radnych – czy patrząc na poprzedni rok, te koszty naprawdę były duże? Czy 20 000 tysięcy złotych miesięcznie na utrzymanie placówki to są duże koszty? Wydaje mi się, że nie, że jako samodzielna jednostka Powiatu nie generuje dużych kosztów w ciągu roku.
W uzasadnieniu są również przytoczone statystyki porównawcze Biblioteki powiatowej i miejskiej. I proszę mi wybaczyć, tego już całkowicie nie rozumiem, a to ze względu na fakt, że obie placówki mają całkowicie inne profile działań oraz inne zadania ustawowe i statutowe, a przede wszystkim księgozbiory. Właśnie przez fakt różnych księgozbiorów obie biblioteki zaspakajają potrzeby użytkowników miasta i powiatu na różnych płaszczyznach.
Powiatowa Biblioteka od początku swojej działalności gromadzi przede wszystkim księgozbiór akademicki. Dominującą grupą jej Czytelników byli i wciąż są studenci oraz osoby uzupełniające wykształcenie. Większość studentów ma duże problemy z dostępem do literatury akademickiej, ponieważ biblioteki uczelniane nie są w stanie zapewnić wszystkim studiującym osobom pełnego zestawu wymaganych podręczników. Kształtowanie księgozbioru przez naszą bibliotekę dla konkretnych jej odbiorców, jest właśnie dbałością o celowość doboru literatury.
W ten sposób biblioteka odpowiada na potrzeby użytkowników, a jednocześnie komunikuje swoją wartość i potrzebę istnienia w środowisku lokalnym.
Tak więc mogą Państwo zauważyć, że użytkownikami powiatowej biblioteki są przede wszystkim osoby dorosłe, jak też dokształcająca się młodzież. Zaś głównym, nadrzędnym zadaniem powiatowej biblioteki jest opieka merytoryczna nad siecią bibliotek powiatu hrubieszowskiego – która polega na partnerstwie, wzajemnym wsparciu i współpracy.
Natomiast miejska biblioteka oferuje w głównej mierze księgozbiór dla dzieci i młodzieży oraz lekką beletrystykę. Stąd też ich działania są ukierunkowane szczególnie w stronę małoletnich użytkowników i młodzieży. Należy też wspomnieć, że pomimo tego, iż miejska biblioteka ma swoją siedzibę w pięknym, zrewitalizowanym budynku, to jej księgozbiór naukowy – właśnie ten, którym szczyci się powiatowa biblioteka, bo jest naprawdę starannie dobierany – jest zamknięty i bezpośrednio niedostępny czytelnikom, co nie wpływa pozytywnie na korzystanie z takiej literatury.
Kontynuując porównania wspomnę również jeszcze chociażby o ilości odwiedzin w miejskiej bibliotece. Tak, jest to imponująca liczba. Jednak może warto byłoby wiedzieć, skąd się wzięła? Otóż w liczbie tych odwiedzin są uwzględniane wydarzenia i działania zupełnie nie związane z biblioteką i jej działalnością – dlatego też porównywanie statystyk obu bibliotek nie jest w tym przypadku właściwe i rzetelne.
W kwestii porównawczej, jeżeli uzasadnienie w dużej mierze opiera się na porównaniach, to można się tutaj jedynie odnieść do ilości pracowników, gdzie powiatowa biblioteka przy tak małej kadrze w porównaniu do biblioteki miejskiej, jest w stanie organizować wydarzenia kulturalne na naprawdę wysokim poziomie.
Dlatego też uwypukleniu wymaga fakt, jak Państwo słyszą, że dokonywanie analogicznych porównań obu bibliotek nie ma jednak najmniejszego sensu. Utrzymanie autonomicznej funkcji Powiatowej Biblioteki jest jedynym gwarantem jakości świadczonych przez nią usług.
Dzięki działaniom Powiatowej Biblioteki mieszkańcy powiatu hrubieszowskiego mają dostęp do szerszej i bogatszej oferty kulturalnej, mogą skorzystać z różnorodnych aktywności i co najważniejsze – mają możliwość wyboru. Działania edukacyjne i animacyjne w Powiatowej Bibliotece prowadzone są, tak jak wspomniałam, na najwyższym poziomie, o czym najlepiej świadczy frekwencja na organizowanych wydarzeniach.
Poza tym Powiatowa Biblioteka jest instytucją bliską, sąsiedzką, przystępną i po ludzku serdeczną. Dzisiaj, w dobie różnorodności wszelkich bodźców, zmieniają się nasze oczekiwania co do standardów, w jakich funkcjonujemy. Teraz chcemy cieszyć się większą równowagą życiową, jednocześnie dbając bardziej niż kiedykolwiek wcześniej o zdrowie psychiczne. Doceniamy wagę ciszy i spokoju, i dlatego ciągle szukamy miejsc, gdzie możemy się zrelaksować, uspokoić gonitwę myśli i na chwilę zatrzymać.
Stąd też na nowo popularnością zaczęły cieszyć się zapomniane nieco przez współczesną technologię „tradycyjne” biblioteki publiczne, w których najważniejsze są książka i człowiek. Taki cichy azyl niewątpliwie znajdujemy w Powiatowej Bibliotece, która ze względu na swój klimat, profil działań, dostępny księgozbiór oraz lokalizację jest właśnie taką oazą spokoju. To niszowa Biblioteka.
Szanowni Państwo – dlatego proszę mi wierzyć – jej brak będzie odczuwalny dla wielu osób. Z kolei miejska biblioteka jest pod tym względem całkowitym przeciwieństwem biblioteki powiatowej, stała się swoistym „domem kultury”, gdzie pozycja książki niestety spadła na drugi plan.
Szanowni Państwo,
zadajmy sobie proszę pytanie, czy mieszkańcy powiatu hrubieszowskiego nie zasługują „na swoją” Bibliotekę Powiatową? Czy dla nich nie opłaca się utrzymać jednej z dwóch placówek kultury powiatu?
Naprawdę dziwi mnie fakt, i chyba nie tylko mnie, że powiat chce się „pozbyć” swojej biblioteki, bo naprawdę mamy się czym pochwalić.
Proszę przyjrzeć się możliwościom kadrowym i lokalowym miejskiej i powiatowej biblioteki, porównać organizację imprez i wydarzeń, naprawdę szkoda byłoby zmarnować taki potencjał.
Szanowni Państwo,
chyba wszyscy doskonale wiecie, że ideą bibliotek nie jest zarabianie pieniędzy! Biblioteki przynoszą niemierzalne zyski w postaci dostępu do wiedzy, informacji, kultury oraz pomagają budować „wspólnotę obywatelską” i „wspólną przestrzeń”.
Czy likwidacja Powiatowej Biblioteki jest aby na pewno działaniem w najlepszym interesie powiatu? Zlikwidować jest łatwo, ale odbudować już trudniej. Może jednak powinniśmy się wspólnie pochylić jeszcze nad tym tematem, porozmawiać?
Panie i Panowie radni, proszę, zastanówcie się, czy likwidacja to dobra decyzja? W mojej ocenie likwidacja biblioteki niewątpliwie wpłynie jedynie na zubożenie powiatu, ta decyzja nie „uzdrowi” powiatu, wręcz przeciwnie, przyniesie jedynie negatywne skutki. Będzie dużą stratą dla jej mieszkańców, a równocześnie może być przez nich odebrana jako brak zainteresowania władz powiatowych kulturą i edukacją.
Na zakończenie chcę zwrócić się do pomysłodawcy Uchwały o likwidacji Powiatowej Biblioteki, która będzie dzisiaj procedowana, do Pana Marka Poznańskiego, który odwiedzając załogę Powiatowej Biblioteki w dniu 8 maja, w tak ważnym dniu dla wszystkich bibliotekarzy – i tym samym reprezentujący wszystkich Państwa Radnych – przyniósł dla nas piękne bukiety kwiatów i nie tylko, składał życzenia w których była obietnica burzy mózgów, wsparcia ze strony władz powiatu dla Biblioteki… A dzisiaj wszyscy doskonale widzimy, że nasza hrubieszowska rzeczywistość wygląda zupełnie inaczej…i nie będę ukrywała swojego rozczarowania i rozgoryczenia…
Liczę na to, że mój głos, który jest jednocześnie głosem wszystkich bibliotekarzy w kraju, będących w podobnej sytuacji, znajdzie wśród Państwa Radnych sprzymierzeńców i jednocześnie obrońców autonomii Powiatowej Biblioteki.
My, bibliotekarze Powiatowej Biblioteki nie mamy wątpliwości, że byliśmy, jesteśmy i będziemy potrzebni, mamy nadzieję, że i państwo radni również…
Dziękuję.
Za przyjęciem uchwały w sprawie zamiaru likwidacji Powiatowej Biblioteki Publicznej im. prof. Wiktora Zina w Hrubieszowie zagłosowało 7 radnych, 5 było przeciw, a 3 wstrzymało się od głosu.
O tym, jak głosowali poszczególni radni i co powiedzieli po głosowaniu niektórzy z nich, można przeczytać w artykule Mariusza Parola na portalu kronikatygodnia.pl:
Hrubieszów: Kto chce czytać, a kto oszczędzać na powiatowej kulturze →
Zobacz też:
Hrubieszów: Radni przyjęli uchwałę o zamiarze likwidacji biblioteki
Chcesz podzielić się informacjami z Hrubieszowa i powiatu hrubieszowskiego z Czytelnikami lubiehrubie? Prześlij info i zdjęcia na adres lubiehrubie@gmail.com
