Może się zdarzyć, że dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa, ale mąż matki nie jest jego biologicznym ojcem. W takiej sytuacji biologiczny ojciec dziecka nie może po prostu złożyć przed kierownikiem stanu cywilnego oświadczenia o uznaniu dziecka ani też żądać sądowego ustalenia ojcostwa. Na przeszkodzie temu stoi domniemanie, że ojcem dziecka urodzonego w małżeństwie jest mąż matki. Domniemanie to można obalić tylko i wyłącznie poprzez wszczęcie postępowania przed sądem o zaprzeczenie ojcostwa.
Domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż matki, wynika z art. 42 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zgodnie z tym przepisem domniemuje się, że mąż matki jest ojcem dziecka, jeśli:
- dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa albo
- dziecko urodziło się przed upływem trzystu dni od ustania lub unieważnienia małżeństwa.
Domniemanie ojcostwa oznacza, że w świetle prawa ojcem dziecka jest mąż matki i to on ma władzę rodzicielską i łoży na utrzymanie dziecka.
Co jednak w sytuacji, jeśli została orzeczona przez sąd separacja małżonków? Jeżeli dziecko urodziło się po upływie trzystu dni od orzeczenia separacji, to nie stosuje się domniemania, że ojcem dziecka jest mąż matki. Ponadto w sytuacji gdy dziecko urodzi się przed upływem 300 dni od ustania lub unieważnienia małżeństwa, ale matka jest wówczas żoną innego mężczyzny to przyjmuje się, że dziecko pochodzi od drugiego męża.
Domniemanie ojcostwa oznacza, że w świetle prawa ojcem dziecka jest mąż matki i to on ma władzę rodzicielską i łoży na utrzymanie dziecka.
Istniej tylko jeden sposób na obalenie tego domniemania i doprowadzenie do sytuacji, że mąż matki nie jest traktowany jako prawny ojciec dziecka. Trzeba złożyć w sądzie pozew o zaprzeczenie ojcostwa.
Zaprzeczenia ojcostwa może żądać mąż matki, matka dziecka, dziecko po dojściu do pełnoletności oraz prokurator. Wśród osób uprawnionych do złożenia pozwu o zaprzeczenie ojcostwa nie ma biologicznego ojca dziecka. Jeśli więc ani matka, ani mąż matki nie chcą zaprzeczyć ojcostwu, biologiczny ojciec sam nic nie zrobi. Jedyną możliwością jest zwrócenie się do prokuratora, który sam może złożyć pozew o zaprzeczenie ojcostwa i nie jest związany żadnym terminem.
Terminem do złożenia pozwu związane są natomiast pozostałe osoby uprawnione.
Mąż matki pozew do sądu powinien złożyć w ciągu w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o urodzeniu dziecka przez żonę, nie później jednak niż do osiągnięcia przez dziecko pełnoletności.
Jeśli pozew składa matka dziecka, to ma na to sześć miesięcy od urodzenia dziecka.
Jeśli pozew składa dziecko po uzyskaniu pełnoletności, to ma na to trzy lata. Termin ten liczy się od dnia powzięcia wiadomości, że nie pochodzi od męża matki.
Zaprzeczenie ojcostwa następuje przez wykazanie, że mąż matki nie jest ojcem dziecka. Można to zrobić na różne sposoby. Najpewniejszym dowodem jest tu oczywiście dowód z badania DNA. Oczywiście można domniemanie obalić też w inny sposób, np. wykazując, że mąż matki był za granicą, gdy ta zaszła w ciążę czy też że nie mógł być ojcem ze względów zdrowotnych.
Informuję, że publikacja odzwierciedla opinię autora, NIW-CRSO nie jest odpowiedzialne za sposób wykorzystania zawartych w nich informacji.
radczyni prawna Małgorzata Dąbek
Stowarzyszenie Inicjatyw Wschodnich w Hrubieszowie
zadanie publiczne finansowane ze środków NIW-CRSO
Zobacz też:
