Hrubieszów
Przed dniami uroczystości Wszystkich Świętych i Zaduszek, jak na sportowca przystało, nauczycielka wf w ZS nr 4 w Hrubieszowie mgr Małgorzata Muzyczuk, razem z uczniami tej szkoły od kilku lat opiekują się zapomnianym przedwojennym grobem p. Jana Pawłowicza, niezwykle zasłużonego działacza sportowego, współzałożyciela i Prezesa pierwszego klubu sportowego w naszym mieście – TG „Sokół”.
***
Prace polegają na wycinaniu chwastów i przekwitłych kwiatów rosnących wokół grobu, zmieceniu kurzu i umyciu płyty nagrobnej oraz przystrojeniu w ozdoby, jakie to miejsce wymaga.
Niestety czas robi swoje, a korzenie powodują, że grób pęka i jest w złym stanie, jak i otaczające go słupki. Chyba będzie trzeba pomyśleć nad jakąś akcją, aby zdobyć pieniądze na jego renowację. Mam nadzieję, że wszyscy sportowcy starsi i młodsi to jedna rodzina, i solidarnie w tej sprawie będą współpracować.
***
Pawłowicz Jan (1878 – 1935)
– współzałożyciel i Prezes TG „Sokół” w Hrubieszowie
Rok 1922 jest datą powstania Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Hrubieszowie. Gniazdo Hrubieszów im. ks. Stanisława Staszica należało do okręgu IV Dzielnicy Mazowieckiej. Działacze i członkowie musieli wykazywać się sporą działalnością ponieważ już 3 lata później, w 1925 r. otrzymało wspaniały sztandar, który znajduje się w Muzeum w Hrubieszowie.
Członkowie Zarządu posiadali piękne stroje reprezentacyjne, które prezentowali podczas uroczystości państwowych czy lokalnych. Natomiast członkowie zwyczajni obowiązkowo posiadali jednolite stroje ćwiczebne, w których brali udział w systematycznie organizowanych zawodach sportowych (również lekkoatletycznych) i pokazach gimnastycznych.
Druh Jan Pawłowicz herbu Przyjaciel był jednocześnie wiceprezesem w Zarządzie Wojewódzkim TG „Sokół” w Lublinie, a w codziennej pracy pełnił funkcję wicedyrektora Oddziału Banku Zjednoczonych Ziem Polskich, razem z Zarządem „Sokoła” w Hrubieszowie zachęcił ziemian, braci Kazimierza i Władysława Podhoreckich do ofiarowania placu pod budowę siedziby Towarzystwa Gimnastycznego i to się udało. Budynek był budowany szczególnie ze środków Ziemiaństwa Hrubieszowskiego.
Dnia 29 lipca 1928 r. został uroczyście otwarty murowany budynek parterowy z obszernymi piwnicami tzw. „Dom Sokoła” przy ul. Rydza Śmigłego (obecnie ul. mjr H. Dobrzańskiego „Hubala” – siedziba Sądu), ogrodzony dość wysokim płotem. W domu tym mieściła się kręgielnia, sala gimnastyczna z urządzeniami gimnastycznymi, w której szczególnie uprawiano gimnastykę i szermierkę, oraz salony i biuro, obok budynku znajdowały się korty tenisowe o nawierzchni trawiastej oraz plac do ćwiczeń na powietrzu służący do doskonalenia marszów ozdobnych, piramid oraz masowych układów gimnastycznych.
Jan Pawłowicz nie tylko udzielał się w „Sokole”, ale np. w 1927 r. był inicjatorem i wspomógł pieniężnie renowację Krzyża i Gałki miedzianej na wieżyczce Kościoła Parafialnego, dodatkowo na koszt własny pozłocił.
Jan Pawłowicz, zmarł 8 09 1935 r. – mając zaledwie 57 lat. Grób znajduje się na cmentarzu w Hrubieszowie, można do niego trafić wchodząc na cmentarz od targowiska (ul. Kolejowa) pierwszą furtką, skręcając w lewo w kierunku kaplicy, parę kroków i po prawej jest płyta z napisem „Tu leży założyciel i prezes Towarzystwa Sokół” w Hrubieszowie.
„Sokół” w Hrubieszowie działał do wybuchu II Wojny Światowej. Jego członkowie walczyli w różnych oddziałach z naszymi wrogami o wolną Polskę. Po wojnie, jak w całym kraju, miał zakaz dalszej działalności przez wiele, wiele lat, a „Dom Sokoła” został przeznaczony do innych celów. W wielu miejscowościach „Sokoły” zostały reaktywowane, może ktoś pokusi się o to w Hrubieszowie?
***
Opracował – Marek Ambroży Kitliński (mak)
_________________________________________________
zobacz zdjęcia »
_________________________________________________
Hrubieszow LubieHrubie 2009