Są jednym z najważniejszych komponentów Polskich Sił Zadaniowych w Afganistanie. Pełnią dyżury QRF, osłaniają patrole i konwoje, zapewniają transport ludzi i sprzętu – Samodzielna Grupa Powietrzna VIII zmiany PKW Afganistan.
28 października 2010 roku żołnierze VIII zmiany Polskich Sił Zadaniowych przejęli misję w Afganistanie. Jednym z pododdziałów, który tego dnia formalnie rozpoczął wykonywanie swoich obowiązków była również nowa zmiana Samodzielnej Grupy Powietrznej. SGP jest pododdziałem Polskich Sił Zadaniowych i podlega bezpośrednio dowódcy kontyngentu. Na wyposażeniu posiada śmigłowce Mi–24 i Mi–17. Ich załogi to piloci, technicy i strzelcy pokładowi utrzymujący stałe dyżury QRF. Ich sprawne wykonywanie zadań zabezpiecza personel techniczny, sztab i inne służby.
Samodzielną Grupę Powietrzną VIII zmiany Polskich Sił Zadaniowych w Afganistanie tworzy ponad 200 żołnierzy. W kraju służą w 56. Kujawskim Pułku Śmigłowców Bojowych w Inowrocławiu oraz jednostkach 25. Brygady Kawalerii Powietrznej – w 1. Dywizjonie Lotniczym z Leźnicy Wielkiej, 7. Dywizjonie Lotniczym i Powietrznej Jednostce Ewakuacji Medycznej z Nowego Glinnika. Dowódcą Samodzielnej Grupy Powietrznej VIII zmiany PKW Afganistan jest ppłk pil. Mirosław Gumny. W kraju pełni obowiązki dowódcy 1 eskadry śmigłowców szturmowych w 56. Pułku Śmigłowców Bojowych w Inowrocławiu.
Samodzielna Grupa Powietrzna stacjonuje w bazie Polskich Sił Zadaniowych w Ghazni. Na swoim wyposażeniu posiada 12 śmigłowców Mi – 24 i Mi – 17. Ze względu na odmienne niż w kraju warunki geograficzno – klimatyczne oraz wypełnianie zadań w rejonie konfliktu zbrojnego, śmigłowce zostały zmodernizowane w Wojskowych Zakładach Lotniczych Nr 1 w Łodzi.
Do głównych zadań SGP należy m. in. zapewnienie sił szybkiego reagowania w ramach dyżurów QRF, ewakuacja rannych i chorych w ramach CASEVAC, prowadzenie rozpoznania na korzyść polskich grup bojowych, wsparcie i osłona z powietrza konwojów i patroli, zabezpieczenie logistyczne polskich baz, posterunków oraz pododdziałów wykonujących zadania bojowe, jak również zapewnienie wsparcia lotniczego dla zgrupowań sił specjalnych.
Od momentu przejęcia odpowiedzialności przez VIII zmianę Polskich Sił Zadaniowych śmigłowce Samodzielnej Grupy Powietrznej w ramach realizowanych zadań wykonały ponad 330 wylotów. Przeciętnie, w ciągu każdej doby realizowanych jest ponad 10 wylotów. Najwięcej czasu w powietrzu spędzają Mi-24. Mimo, że nie są tak dobrze wyposażone jak amerykańskie AH-64, to nadal są bardzo użytecznym narzędziem w walce z przeciwnikiem. Niekiedy wystarcza samo pojawienie się Mi-24, aby rebelianci salwowali się ucieczką. Widok pędzącego na niskim pułapie, uzbrojonego Mi-24 robi niesamowite wrażenie i skutecznie zniechęca Talibów do podejmowania akcji przeciw wojskom koalicyjnym, a polskim żołnierzom dodaje otuchy – świadomość, że nad nimi czuwają koledzy w „latającym czołgu” jest bardzo budująca.
Za pomocą Mi-24 zrealizowano ponad 200 wylotów, na Mi–17 wykonano ich ponad 130. Intensywność lotów w ramach QRF spowodowała, że od początku trwania misji w ramach VIII zmiany wykonano ponad 280 godzin nalotu – na śmigłowcach Mi – 24 ponad 180 godzin, a na Mi – 17 ponad 100.
W trakcie misji w Afganistanie kilku pilotów przekroczyło naloty życiowe 1000 i 2000 godzin spędzonych w powietrzu. Nalot 2000 godzin przekroczyli mjr pil. Artur Chrzanowski i kpt. pil. Mariusz Musik z 25. Brygady Kawalerii Powietrznej, a z 56. Pułku Śmigłowców Bojowych – kpt. pil. Maciej Jaskółd, chor. szt. pil. Dariusz Wolanin. Natomiast kpt. pil. Fryderyk Jerzykowski z inowrocławskiego pułku przekroczył nalot 1100 godzin.
Na wykonywanie lotów przez śmigłowce Samodzielnej Grupy Powietrznej w Afganistanie bardzo duży wpływ mają tutejsze warunki klimatyczne i geograficzne. Powszechnym i normalnym zjawiskiem jest zapylenie powietrza. Dużo poważniejszym zagrożeniem są jednak burze piaskowe i pyłowe, które potrafią pojawić się nadspodziewanie szybko i ich intensywność uniemożliwia wykonywanie jakichkolwiek lotów. Nieco inaczej wygląda sytuacja w okresie zimowym, kiedy widoczność ograniczają niskie chmury, a także opady atmosferyczne. Te, ze względu na bliskość szczytów górskich, pojawiają się nieoczekiwanie. Kolejnym zjawiskiem jest występowanie dużych różnic temperatur w ciągu doby, dochodzących nawet do 30°C. Zasadniczą różnicę, w porównaniu do latania w Polsce, czynią liczne łańcuchy górskie jakie znajdują się w rejonie operowania śmigłowców Samodzielnej Grupy Powietrznej.
Bardzo ważną rolę w działaniu na rzecz sprawnego i bezpiecznego wykonywania zadań przez załogi śmigłowców odgrywa personel inżynieryjno – lotniczy. Intensywność wykonywanych lotów oraz warunki, w których są one realizowane powoduje znacznie większą częstotliwość wykonywania obsług okresowych na śmigłowcach. Statki powietrzne obsługiwane są zgodnie z obowiązującymi przepisami, które przewidują wykonywanie prac okresowych po 50, 100, 200 i 300 godzinach nalotu. Ponadto wykonywane są obsługiwania bieżące i usuwane niesprawności zaistniałych podczas eksploatacji.
Lotnicy pełniący misję w Afganistanie wciąż potwierdzają swoją wysoką renomę oraz kunszt lotniczego rzemiosła. Lotnicze jednostki z Inowrocławia, Leźnicy Wielkiej i Nowego Glinnika trwale zapisują się w historii polskich skrzydeł. Wysoki poziom wyszkolenia potwierdzają aktualnie na najważniejszej misji Sojuszu Północnoatlantyckiego.
Sekcja Prasowo – Informacyjna PSZ Afganistan
Fot. Artur Weber
