Poniżej prezentuję wydarzenia, które miały miejsce w latach dawnych i bliższych, w dniach od 4 do 6 stycznia na Ziemi Hrubieszowskiej. Czy były inne, dla wielu również ważne? Na pewno, dlatego można, a nawet trzeba o nich pamiętać i podzielić się tą wiedzą z innymi.
1416 – Od tego roku datuje się obecność Dominikanów w Hrubieszowie, kiedy to bp chełmski Jan, herbu Cholewa ufundował dla tego konwentu drewniany kościół i zabudowania klasztorne z uposażeniem nadanym przez króla Władysława Jagiełło.
4.01.1854 – w Paryżu zmarł Józef Świrski herbu Szaława (ur. 1784) – ostatni minister spraw wewnętrznych Rządu Narodowego w powstaniu listopadowym w 1831, poseł z powiatu hrubieszowskiego na sejm 1830-1831 roku. Wstąpił do wojska Księstwa Warszawskiego, w 1813 odznaczony Krzyżem Legii Honorowej. Poseł hrubieszowski na Sejm Królestwa Kongresowego w 1825 i 1830. W czasie powstania listopadowego przyczynił się do odebrania stanowiska wodza naczelnego gen. Janowi Zygmuntowi Skrzyneckiemu. Po upadku powstania został wykluczony z amnestii carskiej a jego dobra uległy konfiskacie. 10 października 1832 przybył do Francji. Stronnik ks. Adama Jerzego Czartoryskiego. W 1833 współzałożyciel i członek kierownictwa Związku Jedności Narodowej. W 1833 udał się do Galicji jako emisariusz tej organizacji. W 1834 roku skazany przez władze rosyjskie na ścięcie za udział w powstaniu listopadowym. Członek Towarzystwa Literackiego od 1832. Pochowany na Cmentarzu Montmartre.
4.01.1935 r. – w Jarosławcu urodził się Włodzimierz Szadowski. Magister geografii, od września 1968 r. do 2000 r. pełnił funkcję dyrektora Technikum Ekonomicznego w Hrubieszowie (obecnie ZS nr 3 im. T. Kościuszki), którą wybudował od początku i dbał o nią, jak o własny dom. Praca i zaangażowanie Dyrektora docenione były przez władze oświatowe i regionalne – otrzymał Złotą Odznakę ZNP, Złoty Krzyż Zasługi, odznakę Zasłużony Hrubieszowszczyźnie oraz nagrodę za prowadzenie właściwej i oszczędnej polityki finansowej szkoły. Wieloletni Prezes koła łowieckiego „Bażant” w Hrubieszowie. Zmarł 28.03.2008 r. w Hrubieszowie.
4.01.1944 – wojska 1 Frontu Ukraińskiego Armii Czerwonej przekroczyły granicę ZSRR z Polską w rejonie Rokitna. W tej sytuacji dowództwo Okręgu AK Wołyń zdecydowało się przystąpić do realizacji planu „Burza” na Wołyniu. Komendant Okręgu Kazimierz Bąbiński „Luboń” planował stworzenie jednostki bojowej wielkości korpusu, której zadaniem byłaby walka z cofającymi się Niemcami i wystąpienie wobec Armii Czerwonej w roli gospodarza Wołynia (więcej można znaleźć w Internecie).
4.01.1951 r. – ponownie na podstawie zarządzeń centralnych z KS „Związkowiec” Hrubieszów powstało Zrzeszenie Sportowe „Ogniwo”. Prezesem został Jan Korczak. Członkowie posiadali legitymacje ze zdjęciem. Działały sekcje: pływanie, LA, PS, PK, PN, kolarska, strzelecka, TS, i szachy. Drużyna piłki nożnej występowała w klasie wydzielonej (była A kl.).
4.01.1955 r. – w Miednikach urodził się Eugeniusz Wilkowski, absolwent LO im. St. Staszica w Hrubieszowie, polski polityk, urzędnik samorządowy, nauczyciel akademicki, działacz opozycji w okresie PRL, senator I i II kadencji. W 1980 zakładał struktury „Solidarności Wiejskiej” i następnie NSZZ „S” Rolników Indywidualnych. W stanie wojennym został internowany na okres od 13 grudnia 1981 do 30 listopada 1982. Po zwolnieniu został członkiem niejawnej Wojewódzkiej Komisji Koordynacyjnej rolniczej „Solidarności”. W grudniu tego roku tymczasowo aresztowany, pozostawał bez wyroku w izolacji, zwolniono go w związku z amnestią w lipcu 1984. Wkrótce został usunięty z pracy i objęty zakazem wykonywania zawodu.Od 2002 do 2004 pełnił funkcję wicestarosty powiatu chełmskiego. W 2003 został dziekanem Wydziału Zamiejscowego Szkoły Wyższej im. Bogdana Jańskiego w Chełmie. Jest autorem publikacji „Solidarność na ziemi chełmskiej w latach 1980–1989” (2005) oraz „Solidarność na ziemi zamojskiej 1980 – 1989” (2009). Odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.
4.01.2009 r. w Hrubieszowskim Ośrodku Sportu i Rekreacji odbyła się kolejna niezapomniana studniówka maturzystów z Liceum Ogólnokształcącego im. ks. Stanisława Staszica.
4.01.2014 r. – w rozegranych w Białej Podlaskiej VI Halowych Mistrzostwach Trenerów i Instruktorów o Puchar Prezesa LZPN, zamojscy trenerzy wywalczyli w kategorii rocznika 1984-1974 III miejsce i również III miejsce w kategorii rocznika 1973 i starsi. W składzie: Bogdan Antolak, Jerzy Bojko, Hubert Chmura, Mariusz Skawiński, Mariusz Sokołowski, Janusz Wójcicki.
4.01.2014 r. – w Mielcu zmarł znakomity oszczepnik Czesław Borodziej, który wielokrotnie startował w Hrubieszowie wzbudzając wielkie zdumienie, kiedy Jego oszczep szybował prawie dwa razy dalej od rzutów innych zawodników, a i nie raz nad głowami sędziów, którzy nie wiedzieli, że takiej klasy startuje zawodnik w Hrubieszowie. To jego rekord woj. lubelskiego wyrównał Hrubieszowianin Marek Klinszport i ten wspólny rekord pozostanie na zawsze, ponieważ zostały zmienione parametru oszczepu. Zawsze życzliwy, ustatkowany, ambitny, wzór sportowca i sędziego. W reprezentacyjnej drużynie LZS Lubelskie najczęściej przystawał z osobami z naszego klubu, a szczególnie z niżej podpisanym.
4.01.2015 – mors Paweł rano kąpał się w kanale Ulga w Hrubieszowie.
Czytaj: Co nieco z hrubieszowskich wydarzeń – styczeń od 1 do 3
***
5.01.1916 r. – rozpoczęły się lekcje w polskiej szkole w Stefankowicach (nauczyciel Franciszek Malinowski), uczniów 37 w tym dziewcząt 29.
5.01.1938 r. – urodził się Lucjan Szeląg, działacz w zakresie upowszechniania kultury fizycznej. Założyciel i trener piłki ręcznej siedmiosobowej w Hrubieszowie w latach 60-tych XX Wieku. Przewodniczący PKKFiT w Hrubieszowie. Inspektor szkolny, dyrektor Szkoły Podstawowej nr 1 w Hrubieszowie. Sędzia piłki ręcznej i nożnej. Odznaczony m.in.: Złotym Krzyżem Zasługi, Srebrną Odznaką „Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej”, Honorową odznaką Za Zasługi w Sporcie Szkolnym, Złotą Honorową Odznaką Przyjaciół Harcerstwa, Odznaką Przyjaciel Dziecka, „Medal Komisji Edukacji Narodowej”, Krzyż za Zasługi dla ZHP.
5.01.1941 r. – urodził się Józef Skórzewski, który w barwach SRAKS „Unia” Hrubieszów uzyskał razem z kolegami awans do lubelskiej piłkarskiej ligi okręgowej w 1960 r. Wieloletni zawodnik piłki nożnej, kibic i działacz, w tym członek zarządu „Unii” Hrubieszów. W 1976 r. otrzymał proporczyk i odznakę Zamojskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej za wieloletnią grę w zespole „Unii” i działalność społeczną. W 1995 r. w związku z „50-leciem Hrubieszowskich Klubów Sportowych” otrzymał książkę z autografem od wybitnego trenera Kazimierza Górskiego. Ale i… w barwach OWF Hrubieszów w ramach zawodów wojewódzkich Ligi Przyjaciół Żołnierza 29 07 1957 r. w Zamościu zajął z kolegami 1 miejsce drużynowo i 2 miejsce indywidualnie w pięcioboju nowoczesnym gromadząc 2185 pkt. Po zdobyciu Mistrzostwa Okręgu LPŻ, na Mistrzostwach Centralnych LPŻ w Warszawie drużyna zajęła 3 miejsce. Indywidualnie był 8-my. Wywalczył 2 miejsce na Wojewódzkich Zawodach Szermierczych w szpadzie 06 08 1958 r. w Lublinie.
5.01.1949 r. – w Lublinie odbył się zjazd starostów powiatowych, hrubieszowski reprezentował wicestarosta Rafał Czarniecki.
5.01.1992 r. – trener Unii Hrubieszów Henryk Lebiedowicz został członkiem Zarządu Okręgowego Związku Podnoszenia Ciężarów w Lublinie.
5.01.2000 r. – wystąpiono z wnioskiem do Rady Miejskiej Urzędu Miasta w Hrubieszowie o nadanie imienia 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej ulicy w Hrubieszowie (tam, gdzie jest Urząd Skarbowy).
Zobacz: Co nieco z hrubieszowskich wydarzeń. Listopad 1 – 3
***
6.01.1450 r. – król Polski Kazimierz Jagiellończyk w przywileju wydanym w Sandomierzu w wigilię Trzech Króli, kieruje przez Rubieszów drogę handlową, nakazując kupcom jadącym z ziem ruskich z wszelkimi towarami do Radomia, Wrocławia, Poznania i innych miast, by przejeżdżali przez Rubieszów i tu opłacali cło.
6.01.1944 r. – masowa egzekucja przez rozstrzelanie w centrum miasta Hrubieszów 42 żołnierzy Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich przez hitlerowców za działalność konspiracyjną.
6.01.do 14 II 1961 r. – dokonano pomiarów zwierciadła wody gruntowej w otworach wiertniczych pod przyszłą Cukrownię w Werbkowicach.
Zobacz też:
Co nieco z hrubieszowskich wydarzeń. Grudzień 1 – 3
Wyszukał i opracował – Marek Ambroży Kitliński, foto – arch. maka