Życie religijne w 2psk było częścią życia koszarowego hrubieszowskich strzelców. Opiekę religijną organizowano również podczas ćwiczeń oraz koncentracji. Na żołnierzy wyznania rzymskokatolickiego nakładano obowiązek uczestniczenia w nabożeństwach niedzielnych, świątecznych, rocznicowych i okolicznościowych.
W sposób bardzo uroczysty starano się szczególnie celebrować Święta Bożego Narodzenia oraz Święta Wielkanocne.
Wszystkie religijne funkcje, z powodu braku kapelanów etatowych, pełnili kapelani pomocniczy, czyli księża z parafii rzymskokatolickiej, prawosławnej oraz zwierzchnicy hrubieszowskiej gminy wyznaniowej.
Strzelcy wyznania prawosławnego i mojżeszowego mieli możliwość uczestniczenia w nabożeństwach w cerkwi lub synagodze.
Rozkazy dzienne dowódcy 2psk świadczą o tym, iż wielkiej trosce powierzano odpowiednie postawy i formację duchową żołnierzy pułku. To właśnie w rozkazach zamieszczano informacje o terminach rekolekcji adwentowych, wielkopostnych, spowiedzi świątecznej. Na oficerów nakładano również obowiązek uczestniczenia w naukach rekolekcyjnych, pozostawiając kwestię spowiedzi ich indywidualnemu wyborowi.
Nauki rekolekcyjne w okresie Wielkiego Postu trwały trzy – cztery dni. Miały one miejsce w kaplicy pułkowej. Spotkania rekolekcyjne organizowano odrębnie dla oficerów i ich rodzin a osobno dla strzelców. Przez pierwsze dwa dni prowadzone były konferencje, a w kolejne dni miała miejsce medytacja i nauka. Rekolekcje kończyły się uroczystą mszą świętą.
W okresie Wielkiego Postu żołnierze katoliccy byli zobowiązani powstrzymać się od spożywania potraw mięsnych. Zarządzenie to było różnie respektowane, dlatego też w jego następstwie w 1921r. ks. dr Stanisław GALL, biskup Wojska Polskiego wydał zarządzenie zwalniające wszystkich wojskowych od nałożonego postu, pozostawiając jego obowiązywanie w Środę Popielcową i Wielki Piątek.
Od momentu utworzenia 2psk każdego roku organizowano dla żołnierzy garnizonowy komitet „Święcone dla żołnierzy”. Jego pracą kierowały żony oficerów, starając się zebrać wśród społeczności hrubieszowskiej żywność i podarki świąteczne na spotkanie wielkanocne zwane „Święconym”.
Spotkanie wielkanocne rozpoczynało się o godzinie 10.00 w świetlicach w kolejności poszczególnych pododdziałów. Sale pięknie dekorowano zielenią, a stoły zastawiano jajkami, wędliną, chlebem, solą, pieprzem, kompotem lub herbatą. Na stołach nie mogło zabraknąć podarków dla żołnierzy.
O ustalonej godzinie przybywał do poszczególnych świetlic dowódca pułku, jego adiutant, kwatermistrz, oficer żywnościowy, ksiądz kapelan i zaproszeni goście reprezentujący społeczeństwo miasta i jego władze cywilne.
Dowódca pułku składał świąteczne życzenia, dzielił się „Święconym”, a zaangażowani w działalność komitetu organizacyjnego wielkanocnego spotkania przekazywali strzelcom przygotowane podarki.
W czasie Świąt Wielkiej Nocy w kaplicy pułkowej ksiądz kapelan odprawiał mszę świętą dla kadry, ich rodzin i strzelców. Ponadto żołnierze pułku pełnili podwójny posterunek honorowy przy Pańskim Grobie, uczestniczyli w ceremoniale rezurekcyjnym wraz z plutonem trębaczy oraz oddawali salwę honorową.
Podczas mszy świętej na zewnątrz świątyni pozostawali jedynie wyznaczeni dowódcy, a pozostała kadra zajmowała miejsce w prezbiterium po prawej stronie ołtarza. Oficer inspekcyjny pułku pozostając przy wejściu do kościoła, dbał o porządek, zaś podoficer inspekcyjny zabiegał o to, by nikt nie opuścił kościoła przed zakończeniem nabożeństwa.
Pododdziały pułku były umundurowane w strój garnizonowy, a uzbrojenie szwadronu honorowego stanowiła broń etatowa, bez broni maszynowej; reszta pododdziałów wyposażona była w broń białą.
We mszy świętej rezurekcyjnej uczestniczyli wszyscy żołnierze wyznania rzymskokatolickiego, a wyznawcy religii prawosławnej modlili się w miejscowej cerkwi zgodnie z ceremoniałem określonym przez własnego duchownego.
Duszpasterstwo wojskowe w 2psk, zapewniając żołnierzowi posługę religijną, potrafiło w każdym okresie i w każdych warunkach dostosować inny obszary swojej aktywności do wymogów sytuacji i aktualnych potrzeb.
Bibliografia:
- Bujan L., 2 Pułk Strzelców Konnych „Ziemi Hrubieszowskiej”, Wydawnictwo Comandor, Warszawa 2000.
- Kusiak F., Życie codzienne oficerów Drugiej Rzeczypospolitej, PIW, Warszawa 1992.
- Odziemkowski J., Spychała B., Duszpasterstwo wojskowe w Drugiej Rzeczypospolitej, ODSS, Warszawa 1987.
- Odziemkowski J., Służba duszpasterska Wojska Polskiego, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 1998.
Opracowanie: Edyta Biszczat