W dniu 12 października 2009 r. w wieku 78 lat zmarł por. Jerzy Szadowski ps. „Szyna”, członek organizacji niepodległościowej Polska Młodzież Walcząca, działającej w latach 1948 – 1950 w Hrubieszowie. Więziony na Zamku w Lublinie i w Jaworznie. Prezes Startu Hrubieszów, wice – prezes Unii Hrubieszów.
***
Urodził się 5 sierpnia 1931 r. w Jarosławcu k/Uchań z rodziców Paweł i Olga.
Uczęszczał do Gimnazjum im. St. Staszica w Hrubieszowie, gdzie szczególnie polubił grę w siatkówkę, reprezentując podczas zawodów międzyszkolnych swoją szkołę. Jednocześnie nie godząc się z komunistycznym totalitaryzmem został członkiem organizacji niepodległościowej „Polska Młodzież Walcząca” działającej w latach 1948-1950 w Hrubieszowie.
Aresztowany 28 04 1950 r. za nielegalne posiadanie broni i przynależność do nielegalnej organizacji młodzieżowej. Po ciężkim śledztwie w PUBP Hrubieszów sądzony przez WSR w Lublinie. Gdy na rozprawie sędzia zapytał go, co będzie robił po wyjściu na wolność, powiedział, że nadal będzie walczył z komuną. „, Wyrokiem z dnia 29.12.1950 skazany na 8 lat więzienia. Więziony na Zamku w Lublinie i w Jaworznie w latach 1950 – 1954.
Kiedy wrócił pracował w Spółdzielni Budowlanej w Hrubieszowie. Pomimo ciężkich przeżyć i dalszej inwigilacji ciągnie go do sportu, więc w 1954 r. został prezesem nowo założonego przy spółdzielni pracy wytwórczo – usługowej TKS „Start” w Hrubieszowie, mając do pomocy takich działaczy jak: Jan Lenard czy Franciszek Cyganowski. W klubie działała sekcja piłki nożnej na początek występująca w klasie „C”, awansując po roku do klasy „B” i w 1956 roku zajmując w niej 7 miejsce. M. in. grali: Jerzy Budnik, Ryszard Cyganowski, Tadeusz Brzózka, Mirosław Najdowski, Bolesław Wojtiuk, Eugeniusz Szkalej, Zygmunt Gabryś, Zbigniew Piwkowski, Bamburski, Lucjan Czubiński, Mikuliszyn, Jerzy Kulczycki, Maślanka, Roman Michalczewski, Tadeusz Strzępek.
W 1957 r. w Hrubieszowie działało 7 klubów sportowych, kibice nie wiedzieli, komu kibicować, a zawodnicy, co raz zmieniali klub. W celu stworzenia mocniejszej sekcji piłkarskiej jako pierwsze doszły do porozumienia (m. in. z inicjatywy zmarłego Szadowskiego) kluby „Sparty” oraz „Startu” i utworzono Spółdzielczo – Rzemieślniczy, Amatorski Klub Sportowy (SRAKS) „Unia” z sekcją piłki nożnej, pod patronatem zrzeszenia sportowego „Start”. Prezesem „Unii” został Antoni Zaburda a zastępcą Jerzy Szadowski.
Mieszkał w Dziekanowie, gdzie prowadził Gospodarstwo Ogrodniczo – Rolnicze. Był również z-cą Przewodniczącego, Stowarzyszenia Miłośników Towarzystwa Rolniczego Hrubieszowskiego Fundacji Stanisława Staszica.
Odznaczony krzyżem W i N, krzyżem więźnia politycznego, medalem weterana walki o niepodległość oraz innymi odznaczeniami.
W środę 14 X 2009 r. odbyła się Msza Święta w Kościele p.w. Matki Bożej Nieustającej Pomocy i pochówek.
***
Leon Chrościcki -„Jaworzniak”
Jaworzniacy to młodociani więźniowie polityczni lat 1944 – 1956, którzy jako bardzo młodzi ludzie podjęli nierówną walkę, spontanicznie z potrzeby serca, z własnej inicjatywy, z najgorszą postacią komunistycznego totalitaryzmu jaką, wydała z siebie ludzkość.
Ci wspaniali młodzi patrioci z tamtych lat stanowili ostatnią formację pokoleniową, która podjęła czynną, choć bezkrwawą walkę z powojennym okupantem, gdy ich ojcowie stracili wszelką nadzieję na powstrzymanie, postępującej sowietyzacji kraju. Sprzeciwiając się likwidacji Harcerstwa, tworzyli rożne organizacje niepodległościowe oparte na ideologii harcerskiej. Była to II Konspiracja Młodzieży Szkolnej i Harcerskiej oparta na strukturze Szarych Szeregów. Sprzeciwiali się przeciwko niszczeniu kultury i tradycji narodowych, zakłamywaniu historii Polski, literatury i nauki. Była to wojna na plakaty, ulotki, hasła, broszury, na propagowaniu prawdy o Katyniu, sprzeciwianiu się indoktrynacji młodzieży. Był to odruch sprzeciwu wobec jakże licznych przykładów terroru i zniewolenia narodu. Nasze działania dowodziły, że jeszcze ktoś walczy, że nie wszyscy pogodzili się z losem, jaki zgotowali nam wyzwoliciele z pod czerwonej gwiazdy. Według „Informatora o nielegalnych organizacjach działających w Polsce Ludowej w latach 1944 – 1956” sporządzonym w 1964 roku przez MSW to ponad 490 organizacji młodzieżowych.
***
Od czego wywodzi się nazwa: „Jaworzniacy”?
Otóż jesienią 1950 roku w Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego zapadła decyzja o segregacji młodocianych więźniów politycznych w wieku 16-21 lat i kierowaniu ich do utworzonego więzienia dla młodocianych przestępców w Jaworznie. Tam mieli być poddam („przestępcy polityczni”, „młodociani wykolejeńcy” jak ich nazywała komunistyczna władza) gruntownej reedukacji. Oczywiście według koncepcji A. Makarenki, stosowanej w ZSRR. Polską wersję tego systemu opracowali: A. Lewin, B. Adelis, M. Glazer, M. Sławińska, A. Nowicki, Z.Maroszek pod nadzorem ministra MBP St. Radkiewicza. Główne założenia tego systemu to katorżnicza praca, ustawiczne pranie mózgów oraz tresura bezwzględnego posłuszeństwa wobec władzy komunistycznej, a cel eksperymentu to wychowanie „janczarów XX wieku”. Od tego więzienia wywodzi się nazwa „Jaworzniacy”, którą przyjęli młodociani więźniowie jako symbol wszystkich więźniów politycznych, którzy w chwili aresztowania nie mieli ukończonych 21 lat.
Przez więzienie w Jaworznie przewinęło się ponad 10 tysięcy młodocianych patriotów. Na zebraniu w dniu 24 października 1992 roku, więźniowie Środowiska Jaworzniacy przy Oddziale Warszawskim Związku Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego powołało komitet założycielski związku o nazwie „Jaworzniacy” Związek Młodocianych Więźniów Politycznych lat 1944-1956, który został zarejestrowany w Sądzie Wojewódzkim w Warszawie dnia 9 czerwca 1993 roku jako związek kombatancki.
Związek Jaworzniaków uczestniczy w życiu społecznym i politycznym kraju przez udział swoich członków w rożnych gremiach. Bardzo ważne miejsce w działalności Jaworzniaków to działanie o utrwalanie od zapomnienia zrywów młodzieży w walce o suwerenność Polski, godność człowieka oraz likwidowanie białych plam w najnowszej historii Polski.
***
Wystawa …
W Czytelni Zespołu Szkół nr 2 w Hrubieszowie im. St. Staszica miała miejsce wystawa pt. „Opór młodzieży przeciwko sowietyzacji” właśnie opracowaną przez Związek Młodocianych Więźniów Politycznych 1944 – 1956 Jaworzniacy (obecnie wystawę oglądać można w Zamościu). Tak się złożyło, że Jerzy Szadowski zmarł w dniu otwarcia wystawy w Hrubieszowie.
Cześć Jego pamięci !!!
Małżonce – Czesławie, Rodzinie i Bliskim składamy serdeczne słowa współczucia.
***
Opracował – Marek Ambroży Kitliński (mak)
_________________________________________________
Na zdjęciu – Jerzy Szadowski.
_________________________________________________
Hrubieszow LubieHrubie 2009
