Rok 2014 r. był dla celników z województwa lubelskiego rokiem pracowitym. Jak pokazują statystyki celnicy musieli sobie radzić nie tylko z większym niż w 2013 r. przemytem papierosów, ale też większą liczbą samochodów osobowych przekraczających wschodnią granicę Polski.
To, co było charakterystyczne dla minionego roku na granicy wschodniej, to również spadek ruchu towarowego. Niewątpliwie przyczyniły się do tego niestabilna sytuacja na Ukrainie i kryzys w relacjach Unii Europejskiej i Rosji.
Walka z przestępczością
W 2014 r. funkcjonariusze Izby Celnej w Białej Podlaskiej skonfiskowali 8,1 mln paczek papierosów, czyli o około 22% więcej niż w 2013 r. (gdy zatrzymano 6,6 mln paczek). W tym samym czasie do magazynów urzędów celnych trafiło 13,8 tys. litrów alkoholu, nierzadko niewiadomego pochodzenia, zatrzymywanego głównie wewnątrz kraju (np. bazary, posesje) i potencjalnie szkodliwego dla ewentualnych konsumentów. Jako ciekawostkę warto wspomnieć, że w 2014 r. Izba Celna w Białej Podlaskiej zniszczyła m.in. 7,4 mln paczek papierosów i blisko 900 kg tytoniu, 21,7 tys. litrów alkoholu i 3,5 tony zbiorników paliwa, butli i tłumików samochodowych wykorzystywanych do przemytu głównie papierosów.
W 2014 r. funkcjonariusze celni z woj. lubelskiego zatrzymali też m.in.:
– ok. 170 kg bursztynu (w roku 2013 – 75 kg),
– ponad 43 tys. szt. towarów podrabianych – z wyłączeniem wyrobów tytoniowych – w tym m.in.:
– odzież i dodatki – 3,5 tys. szt.,
– akcesoria osobiste (zegarki, okulary, portfele) – 11 tys. szt.,
– elektronika – 4,4 tys. szt.,
– środki ochrony roślin – 18 tys. opakowań
„nowym trendem” w przemycie – od 2013 r. – jest przemyt środków ochrony roślin (który nasilił się w roku 2014); znacząca część tych środków to towary podrabiane,
– okazy roślin i zwierząt zagrożonych wyginięciem (CITES), w tym np. skorupa żółwia, spreparowany pawian żółty, kawior czy ekskluzywne telefony wykończone skórą krokodyla,
– leki, sterydy i suplementy diety, często niewiadomego składu i pochodzenia,
– narkotyki, w tym 96 kg heroiny na granicy w Dorohusku,
– katalizatory, materiały dentystyczne, urządzenia medyczne, broń, zabytkowe ikony i in.
W związku z popełnionymi przestępstwami i wykroczeniami skarbowymi dotyczącymi m.in. przemytu, nielegalnego obrotu wyrobami akcyzowymi na terenie kraju oraz nielegalnego hazardu celnicy wszczęli blisko 35,7 tys. spraw karnych skarbowych i wystawili ponad 7,5 tys. mandatów (łącznie ok. 7% więcej niż 2013 r.).
Wśród osób przyłapanych na procederze przemytu papierosów było dwukrotnie więcej obywateli państw trzecich, aniżeli obywateli polskich i innych krajów unijnych.
Turystyka zakupowa
Wśród naszych wschodnich sąsiadów niesłabnącą popularnością cieszą się wyjazdy zakupowe do Polski. Choć wartość kupionych w Polsce towarów wywiezionych przez lubelskie przejścia graniczne była w ubiegłym roku o około 18% niższa od tej z roku 2013 i wyniosła około 1,7 mld zł, to liczba zarejestrowanych dokumentów Tax Free upoważniających do zwrotu zapłaconego w Polsce podatku VAT utrzymała się na poziomie zbliżonym do tego z 2013 r i wyniosła 1,5 mln szt.
Ruch graniczny
Wzrost liczby udaremnionych prób przemytu i niesłabnąca popularność zakupów w Polsce nie pozostają bez wpływu na liczbę odprawianych pojazdów w ruchu osobowym. Przejścia graniczne w województwie lubelskim przekroczyło w 2014 r. ponad 12,3 mln podróżnych, czyli o ok. 7 % więcej niż w roku 2013 i 4,1 mln samochodów osobowych, czyli o ok. 8% więcej niż w 2013 r.
W 2014 r. wzrosła też o około 9% liczba odprawionych autokarów (w 2014 r. odprawiono 82 tys., w 2013 r. – niecałe 76 tys.), spadła za to liczba odprawionych ciężarówek – ok. 7,4 % mniej niż w 2013 r. (w 2014 r. odprawiono blisko 972 tys., w 2013 r. – nieco ponad 1 mln) i pociągów (ok. 5% mniej niż 2013 r.). Spadki w ruchu towarowym należy wiązać z niestabilną sytuacją u naszych wschodnich sąsiadów i kryzysem w relacjach Unia Europejska – Rosja.
Dochody
W 2014 r. za pośrednictwem Izby Celnej w Białej Podlaskiej do budżetu trafiło blisko 3,7 mld zł. Na ten wynik składają się wpływy z tytułu: podatku akcyzowego –2,6 mld zł, podatku VAT z tytułu importu towarów – 970,1 mln zł, cła – 68,2 mln zł, podatku od
gier – 20,2 mln zł oraz dochodów innych – 23,5 mln zł.
Wybrane ujawnienia dokonane przez funkcjonariuszy Izby Celnej w Białej Podlaskiej w 2014 r.:
– Styczeń 2014 r. – Hrebenne. Pięćdziesiąt jeden wyprawionych skór soboli znaleźli funkcjonariusze Służby Celnej i Straży Granicznej w samochodzie 26-latki z Ukrainy. Mieszkanka jednej z przygranicznych miejscowości na Ukrainie nie zgłosiła towaru do kontroli celnej. Futrzana kontrabanda zaszyta była pod podszewką znajdującej się w bagażu podręcznym kurtki oraz w poduszkach, które leżały wewnątrz auta.
– Luty 2014 r. – Na terenie Oddziału Celnego w Koroszczynie funkcjonariusze celni z komórki zwalczania przestępczości poddali kontroli zestaw ciężarowy z chłodnią na białoruskich numerach rejestracyjnych. W podłodze chłodni celnicy znaleźli się 41,5 tys. paczek papierosów bez polskich znaków akcyzy.
– Luty 2014 r. – Ponad tysiąc sześćset litrów alkoholu i kilkaset pochodzących zza wschodniej granicy paczek papierosów znaleźli funkcjonariusze Służby Celnej w hurtowni chemicznej na terenie Lublina. Na trzech paletach ustawionych było kilkaset 4,5-litrowych plastikowych pojemników wypełnionych alkoholem o mocy 90%. Poza 1.638 litrami spirytusu celnicy znaleźli też 2,4 litra 40% wódki oraz 893 paczki papierosów oznaczone zagranicznymi znakami akcyzy.
– Marzec 2014 r. – W niedzielę (09.03) we wczesnych godzinach wieczornych na polsko-ukraińskim przejściu granicznym w Dorohusku funkcjonariusze Służby Celnej udaremnili przemyt 96 kg heroiny o szacunkowej wartości rynkowej 20 mln zł. To jeden z największych przemytów heroiny udaremnionych w ostatnich latach w Europie.
– Marzec 2014 r. – 6 kilogramów czarnego kawioru, pochodzącego z zagrożonych wyginięciem ryb jesiotrokształtnych, zatrzymali funkcjonariusze Służby Celnej na przejściu granicznym z Białorusią w Sławatyczach. Bardzo wysoka cena, jaką można uzyskać ze sprzedaży tego przysmaku w krajach Europy Zachodniej sprawia, że zawsze znajdą się chętni do łamania prawa. Szacunkowa wartość rynkowa zatrzymanego przez funkcjonariuszy celnych kawioru może wynosić kilkanaście tys. złotych.
– Marzec 2014 r. – Próbę przemytu 79 różnych elektronicznych urządzeń medycznych, w tym urządzeń do terapii z wykorzystaniem biorezonansu magnetycznego, których wartość oceniono na ponad 200 tys. zł udaremnili celnicy na polsko-ukraińskim przejściu granicznym w Dorohusku.
– Kwiecień 2014 r. – Funkcjonariusze celni we współpracy ze Strażą Graniczną z Terespola udaremnili przemyt papierosów o wartości rynkowej ponad 700 tys. zł. 60,5 tys. paczek papierosów bez polskich znaków akcyzy ukrytych było pod jadącymi z Białorusi belami świerkowego drewna.
– Maj 2014 r. – Terespol. 60 tys. paczek papierosów o wartości około 700 tys. zł znaleźli w wagonie z drewnem funkcjonariusze Służby Celnej i Straży Granicznej.
– Czerwiec 2014 r. – Z dwóch należących do jednej firmy transportowej samochodów ciężarowych funkcjonariusze z komórki zwalczania przestępczości w Dorohusku wyjęli kontrabandę papierosową o wartości ponad 100 tys. zł. Przemyt ukryty był w przestrzeniach konstrukcyjnych podłóg pojazdów.
– Lipiec 2014 r. – Ponad 1000 litrów spirytusu i prawie 20 000 paczek papierosów bez polskich znaków akcyzy zajęli w wyniku wspólnych działań mazowieccy i lubelscy funkcjonariusze Służby Celnej. Celnicy zabezpieczyli towar warty 250 tys. zł.
– Sierpień 2014 r. – Ponad 7 tys. tabletek na pasożyty o nazwie Sanaris próbował przemycić w bagażu kierowca ukraińskiego autobusu. Farmaceutyki znaleźli funkcjonariusze Służby Celnej z przejścia granicznego w Hrebennem.
– Wrzesień 2014 r. – Celnicy z Dorohuska udaremnili przemyt blisko 36 tys. tabletek o działaniu anabolicznym. W przekonstruowanej przegrodzie silnika funkcjonariusze znaleźli niemal 1800 listków specyfiku. Opis na opakowaniach wskazywał, że chodzi o Strombafort – popularny środek o działaniu anabolicznym.
– Listopad 2014 r. – Ponad 5 tys. sztuk odzieży, obuwia, zegarków i innych akcesoriów sygnowanych znakami znanych światowych marek zatrzymali funkcjonariusze Służby Celnej z przejścia granicznego z Ukrainą w Dorohusku.
– Listopad 2014 r. – Przemyt niemal 100 tys. paczek papierosów, o szacunkowej wartości rynkowej ponad miliona złotych udaremnili funkcjonariusze Służby Celnej z polsko-ukraińskiego przejścia granicznego w Dorohusku. Papierosy ukryte były w ciężarówce wiozącej 21 ton węgla drzewnego. Po rozładowaniu towaru i dokładnym sprawdzeniu każdego z ponad 1400 znajdujących się na naczepie worków okazało się, że część ładunku to papierosy.
– Listopad 2014 r. – Blisko 2,5 tys. opakowań różnych leków, maści i kropli znaleźli celnicy z Dorohuska podczas kontroli autokaru relacji Truskawiec-Ryga. Towar miał trafić na Łotwę.
– Grudzień 2014 r. – Telefony komórkowe wykończone skórą krokodyla objętego ochroną gatunkową CITES zatrzymali funkcjonariusze Służby Celnej z Chełma. Każdy z siedmiu telefonów wart był około 1000 euro. Ekskluzywna przesyłka miała trafić na Ukrainę.
– Grudzień 2014 r. – Ponad 2 tysiące litrów spirytusu zatrzymali w efekcie wspólnych działań funkcjonariusze zamojskiej Służby Celnej i lubelskiej Policji. Mundurowi znaleźli alkohol w garażu i w samochodzie dostawczym na terenie Lublina.
– Grudzień 2014 r. – Blisko 3 tys. litrów spirytusu niewiadomego pochodzenia znaleźli w dostawczym peugeocie na łódzkich numerach rejestracyjnych funkcjonariusze Służby Celnej. Auto poruszało się ulicami Chełma.
– Grudzień 2014 r. – Kilkanaście tysięcy sztuk podrabianych towarów znanych światowych marek wpadło w ręce funkcjonariuszy Służby Celnej z Chełma. Wyprodukowany w krajach azjatyckich towar przyjechał do Polski z Niemiec.
Inne ciekawe wydarzenia związane ze Służbą Celną:
– Kwiecień 2014 r. – oficjalne przekazanie nowego budynku przeznaczonego dla służb granicznych na kolejowym przejściu granicznym w Dorohusku. Komfortowy, nowoczesny obiekt o powierzchni ponad 575 m2, spełniający oczekiwania inwestorów i użytkowników budowany był od października 2012 r. Inwestycja pochłonęła blisko 11 mln zł. Za pieniądze z funduszu zagospodarowania granicy wschodniej, z których powstał gmach, wyposażone zostały także oddane do użytku pomieszczenia.
– Czerwiec 2014 r. – Ruszyły odprawy na nowym przejściu granicznym z Ukrainą w Dołhobyczowie. Obecna infrastruktura przejścia to po 7 pasów ruchu na każdym z kierunków: 5 dla samochodów osobowych i 2 przewidziane dla autokarów. Nowe przejście graniczne przystosowane jest do obsługi w ciągu doby około 4 tys. samochodów osobowych, 30 autobusów oraz 10 tys. podróżnych. Pod względem rozwiązań organizacyjnych i architektonicznych jest to jedno z najnowocześniejszych przejść na zewnętrznej granicy Unii Europejskiej.
– Czerwiec 2014 r. – w Janowie Podlaskim odbyła się konferencja „Sprawne szlaki graniczne – wyzwania – rozwiązania”, zorganizowana przez Służbę Celną, Zrzeszenie Międzynarodowych Przewoźników Drogowych w Polsce oraz Ogólnopolskie Stowarzyszenie Przewoźników. Podczas wystąpień oraz dyskusji panelowych, w których udział wzięli m.in. Szef Służby Celnej oraz przedstawiciele ministerstw: spraw wewnętrznych, infrastruktury i rozwoju, spraw zagranicznych, a także wojewoda lubelski oraz przedstawiciele środowisk przewoźników, rozmawiano m.in. o oczekiwaniach w zakresie organizacji odpraw granicznych oraz ułatwieniach wdrażanych na granicy.
– Sierpień 2014 r. – Dobiegła końca realizacja kolejnej w ostatnich latach inwestycji Służby Celnej w województwie lubelskim. Przy ul. Strefowej 5, na terenie Zamojskiej Specjalnej Podstrefy Ekonomicznej, powstał nowoczesny kompleks obejmujący obiekty urzędu i oddziału celnego w Zamościu, wraz z placem odpraw oraz infrastrukturą niezbędną do przeprowadzania rewizji i kontroli celnej samochodów ciężarowych.
– Listopad 2014 r. – Port Lotniczy Lublin uzyskał status stałego lotniczego przejścia granicznego. Port Lotniczy Lublin działa od 17 grudnia 2012 r. i należy do najmłodszych w Polsce. Jest to pierwsze i jak dotąd jedyne przejście graniczne dla ruchu lotniczego w województwie lubelskim.
– Grudzień 2014 r. – w związku z coraz powszechniejszym problemem udziału w grach hazardowych, w tym też osób nieletnich, Służba Celna rozpoczęła ogólnopolską kampanię informacyjną „Nie daj się uzależnić od hazardu”. W ramach kampanii z inicjatywy Izby Celnej w Białej Podlaskiej na terenie województwa lubelskiego odbywają się spotkania z przedstawicielami policji, straży miejskiej itp. Rozpoczęto także cykl spotkań z pedagogami szkolnymi. W grudniu takie spotkanie odbyło się w Białej Podlaskiej, kolejne planowane są w Zamościu i Lublinie.
– Grudzień 2014 r. – Izba Celna w Białej Podlaskiej przekazała do Muzeum Południowego Podlasia dwie zabytkowe, pochodzące z przełomu XIX i XX wieku ikony. Podarowane muzeum malowidła celnicy zatrzymali na przejściu drogowym w Sławatyczach.
– Grudzień 2014 r. – Już po raz siódmy Izba Celna w Białej Podlaskiej włączyła się do w ogólnopolskiej akcji „Pomóż Dzieciom Przetrwać Zimę”. Dzięki hojności celników do lokalnych sztabów akcji w Białej Podlaskiej w Lublinie i Zamościu trafiło kilkaset kilogramów darów.
Wybrane ułatwienia wprowadzane przez Służbę Celną 2014 r.
W 2014 r. Służba Celna wprowadzała kolejne zmiany mające na celu uproszczenie stosowanych przez nią procedur, a przez to zwiększenie dostępności oferowanych przez nią usług. I tak np.:
– W zakresie, w jakim było to możliwe, Służba Celna odstąpiła od wymogu dołączania do zgłoszeń celnych załączników w wersji papierowej. Teraz przedsiębiorcy mają wybór. Mogą, tak jak dotychczas, dostarczać wersję papierową lub przesłać odpowiednio zeskanowany dokument drogą elektroniczną. Dotyczy to zarówno dokumentów załączanych do zgłoszenia celnego w momencie jego składania, jak i tych, żądanych przez urząd w trakcie weryfikacji zgłoszeń.
– Służby graniczne uruchomiły nową funkcjonalność elektronicznego systemu rezerwacji odpraw eBooking BUS. Nowość polega na uruchomieniu zakładki „przewóz dzieci i młodzieży”, dzięki której organizatorzy zorganizowanych przewozów autokarowych mogą zarezerwować priorytetową odprawę autokarów z dziećmi i umówić dokładną godzinę przekroczenia granicy.
– Od stycznia 2014 r. wszystkie osoby fizyczne mogą korzystać z nowego ułatwienia przy składaniu elektronicznych deklaracji akcyzowych. Do autoryzacji nie trzeba, jak dotychczas, kwalifikowanego podpisu elektronicznego – wystarczy wykorzystać dane o przychodzie ze swojego zeznania rocznego, np. PIT-37. Główne korzyści polegają na tym, że podatnik nie tylko nie musi osobiście składać dokumentów w urzędzie celnym, lecz może przesłać elektroniczne deklaracje z dowolnego miejsca przez internet. Dodatkowo może to zrobić w sposób uproszczony – bez kwalifikowanego podpisu elektronicznego – a jedynie podpisane danymi autoryzującymi.
– Od grudnia 2014 r. możliwe jest uzyskanie bezpośrednio (bez konieczności wizyty w urzędzie celnym) ze strony www.e-clo.pl elektronicznego potwierdzenia zapłaty akcyzy od samochodu osobowego nabytego wewnątrzwspólnotowo. Dokument taki, po wydrukowaniu, stanowi podstawę do rejestracji pojazdu zgodnie z przepisami o ruchu drogowym.
– Służba Celna udostępniła podróżnym bezpłatną aplikację „Granica” na urządzenia mobilne. Aplikacja umożliwia dostęp do informacji o aktualnej sytuacji na polskich, drogowych przejściach granicznych. Pozwala uzyskać informacje o długości kolejki, średnim czasie oczekiwania na odprawę, prognozach zmiany tego czasu w najbliższych godzinach. Daje możliwość zaplanowania i wyboru najdogodniejszego przejścia granicznego. Bezpłatna aplikacja „Granica” dostępna jest na urządzenia mobilne z najpopularniejszymi systemami operacyjnymi (iOS, Android, Windows Phone) w sklepach poszczególnych systemów (App Store, Google Play, Windows Phone Store) w 6 językach: polskim, angielskim, rosyjskim, ukraińskim, białoruskim i niemieckim.
***
26 stycznia obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Celnictwa. Właśnie 26 stycznia przypada 62. rocznica rozpoczęcia działalności Rady Współpracy Celnej (obecnie WCO – Światowej Organizacji Ceł), międzyrządowej organizacji, zrzeszającej szefów ceł większości państw na świecie. Radę powołano, aby w skali międzynarodowej dbać o harmonizację i jednolitość systemów celnych, a szczególnie o ulepszanie procedur celnych oraz prawa celnego. Obecnie WCO przywiązuje dużą wagę do wypracowania i wdrażania przez administracje celne międzynarodowych standardów pozwalających sprostać wyzwaniom XXI wieku, w tym narzędzi służących ograniczeniu i zwalczaniu terroryzmu.
źródło i fot. SCRP
